Thursday, September 15, 2005

Our culture
Dr. K.Rohiniprasad

Culture is a very complicated concept. In the social context it keeps changing with time. By definition the word culture comes from the Latin root colere (to inhabit, to cultivate, or to honour). In general, it refers to human activity; different definitions of culture reflect different theories for understanding, or criteria for valuing, human activity.
Anthropologists use the term to refer to the universal human capacity to classify experiences, and to encode and communicate them symbolically. Cultures are both predisposed to change and resistant to it. Resistance can come from habit, religion and the integration and interdependence of culture traits. Cultural change can be caused by the environment, inventions and other internal influences, and contact with other cultures. For example, the end of the last ice age helped lead to the invention of agriculture."

Tradition is what we try and NOT change. But new traditions keep cropping up. By definition it "is an inherited pattern of thought or action or custom and a specific practice of long standing". It is also called "The unwritten or oral delivery of information, opinions, doctrines, practices, rites, and customs, from father to son, or from ancestors to posterity; the transmission of any knowledge, opinions, or practice, from forefathers to descendants by oral communication, without written memorials". The stress is on the unwritten aspect.

The visible Indian cultural symbols like sari, muggulu (rangoli) are part of our culture and give us an identity. There are of course more important things like classical music, literature which give more detailed definition of Indian culture. But change is inevitable. Saying Thanks, Sorry etc was not a part of our culture before the Westerners came but now it is UNCULTUTRED not to say these words! Other things like modern brahmins not shaving their heads clean, not wearing dhotis are all obvious changes. People still go back to these 'traditions' during death ceremonies or marriages since they feel they should not forego what are obviously traditions of a bygone era. Inevitably, the hair grows back and men become 'modern' once again!

It is easy to lose touch with culture. If our children cannot read/write/speak their mother-tongue, it is happening right in front of our eyes. But if we don't know how to perform pujas or other religious ceremonies, does it mean we have lost touch with our culture/tradition? Is it necessary to indulge in dated rituals to re-establish our credentials? Our ancients performed yagnas and animal sacrifices routinely. One cannot do such things these days without violating laws. When the king of Nepal performed animal sacrifices in India there was a hue and cry. It is one thing to KNOW the significance and beliefs that led ancients to indulge in animal sacrifices (or worse) and to undertake to do them today. To what era can we hark back in the name of culture and tradition? One millennium old, two millennia? What if we go all the way back to our primitive, cave-dwelling ways? Where do we draw the line? It is therefore necessary to discriminate between the acceptable and unacceptable parts of our culture and traditions. Home remedies and eco-friendly architectural practices are being re-examined in view of the damage to our health and environmental by rapacious consumerist-capitalist forces that do not hesitate to resort to any trick in the name of profit. There is a lot to learn from our past without resorting to ridiculous and obscurantist practices.

In India (and only here) do religion and culture look inseparable. People don't seem to understand the difference. The modern Greeks and Romans are as proud of their past as we are about ours, but they don't worship Zeus and Apollo today. It is only in India that we continue to indulge in elaborate and age-old religious rituals and sing praises of Venkateswara as if in competition with Annamacharya of 15th century! Our temples are in continuous use for the last 1000 years or more. It is amazing to realize that we are reluctant to take a sober, dispassionate and critical look at our past.

Cultural identity is important though. It need not be confined to religion. We have several regional languages and art-forms in India and regional cultures should be strengthened. Imposition of Hindi culture on the other regions is a big mistake because most of them have much stronger roots and richer heritage. Nationalism will improve with the strengthening of sub-national cultures.

Wednesday, September 14, 2005

అణచివేతకు గురికావడం జన్యులోపమా?
డా. కొడవటిగంటి రోహిణీప్రసాద్‌

ఆధునిక మానవజాతి 2 లక్షల సంవత్సరాల కిందట ఆవిర్భవించిందని విజ్ఞానశాస్త్రం చెపుతోంది. మనుషులు అంతకు ముందునుంచే తెగలుగా, సముదాయాలుగా జీవిస్తూ వస్తున్నారు. ఈనాడు ఎన్నెన్నో సామాజిక వర్గాల, జాతుల, మతాలవారీగా విడిపోయన మానవసమాజంలో అంతఃకలహాలకూ, ఎడతెగని సంఘర్షణలకూ కొదవేమీ లేదు. ఇందుకు ముఖ్యకారణం సాంఘిక అసమానతలే. కొందరు విశ్లేషకులు మనుషులందరూ సమానం కాదనీ, వారి స్వభావాల్లోనూ, తెలివితేటల్లోనూ తేడాలు తప్పనిసరిగా ఉంటాయనీ, ఈ పరిస్థితిని సరిదిద్దడం వీలవదనీ అంటారు. వర్గాల మధ్య జరిగే పోటీలో కొందరిది పైచెయ్య అయందంటే అందుకు దోహదపడే కారణాలన్నీ సామాజికమైనవి కావనీ, మనుషులకు సహజంగా పుట్టుకతో సంక్రమించే జన్యువుల పాత్ర కూడా ఉంటుందనీ తప్పుడు సిద్ధాంతాలను ప్రచారం చేస్తున్నారు. జన్యువుల కారణంగానే స్త్రీలకూ, నల్లవారికీ తెలివితేటలు తక్కువగా (?) ఉంటాయనీ, నేరప్రవృత్తికీ, హోమో సెక్షువల్‌ వైఖరి వంటివాటికీ కూడా జన్యువులే కారణమనీ దబాయంచే శాస్త్రవేత్తలూ ఉన్నారు. "వెనకబడ్డ" వర్గాల కోసం ప్రజల సొమ్ము ఖర్చు పెట్టి స్కూళ్ళూ, ఇతర సదుపాయాలూ కల్పించడం అనవసరమనీ, ఏం చేసినా అలాంటివారు పోటీలో నెగ్గలేని జన్యులక్షణాలతో పుట్టడంవల్ల ఎలాగూ ముందుకు రాలేరనీ వాదించేవారూ ఉన్నారు. ఇందులో నిజమెంతో, సైన్సు చాటున దాగిన వర్ణ, లింగ వివక్ష ఎంతో తేలవలసి ఉంది. ఈ విషయాల గురించి కొంత చర్చించడమే ఈ వ్యాసం యొక్క ఉద్దేశం. ఈ రోజుల్లో జీన్స్‌, జెనెటిక్స్‌ అంటూ తరుచుగా వినబడే మాటలకు సరైన అర్థాలను తెలుసుకోవడం కూడా (బయాలజీ అంతగా చదువుకోని) సామాన్య పాఠకులకు ఈ సందర్భంలో అవసరం కనక ముందుగా ఆ వివరాలు చూద్దాం.

పంతొమ్మిదో శతాబ్దంలో ఆ్రసియాకు చెందిన మెండెల్‌ ప్రాణులకూ, వృక్షజాతులకూ వంశపారంపర్యంగా సంక్రమించే లక్షణాలను గురించి మొదటగా పరిశోధనలు చేశాడు. కుక్కలకు పిల్లులూ, పిల్లులకు చేపలూ పుట్టవనేది అనాదిగా మనుషులకు తెలుసు కాని పిల్లలకు తల్లిదండ్రుల పోలికలు ఎందుకు, ఎలా వస్తాయో మనకు జెనెటిక్స్‌, లేక జన్యుశాస్త్రం ద్వారానే వివరంగా తెలుస్తుంది. చెట్లూ, మొక్కలూ, ఇతర ప్రాణులన్నిటిలోనూ జీవకణాలుంటాయ. అతిసూక్ష్మజీవులైన అమీబా, బాక్టీరియావంటివి ఏకకణజీవులు కాగా తక్కినవాటిలో అనేక కణాలుంటాయ. ఈ కణాలన్నీ ఎప్పటికప్పుడు పునరుత్పత్తి చెందుతూ, నిత్యమూ ప్రాణి బతకడానికి అవసరమయే వేలకొద్దీ జీవరసాయనిక ప్రక్రియల్లో పాల్గొంటూ ఉంటాయ. మనుషుల జీవ ప్రక్రియలని శాసించే ఈ కణాలు ఎంత సూక్ష్మమైనవంటే వాటి పరిమాణం ఒక మిల్లిమీటర్‌లో వెయ్యోవంతు కూడా ఉండదు. ఇవి రకరకాల ఆకారాల్లో ఉంటాయ. చర్మం పైపొర కణాలు చదునుగానూ, కండరాల్లోనివి సన్నగా, పొడుగ్గానూ ఉంటాయ. నాడుల కణాల కొసలకు ఆక్టోపస్‌లాగా "వేళ్ళు" మొలిచి ఉంటాయ. మనుషుల్లోనూ, జంతువుల్లోనూ ఉండే ఈ చిన్నచిన్న జీవకణాల లోపల ఇంకా సూక్ష్మమైన అనేక ప్రత్యేక నిర్మాణ విభాగాలుంటాయ. ఆర్గనెల్‌ అనే పేరుగల ఈ ఒక్కొక్క విభాగంలోనూ వేరువేరు పదార్థాలుంటాయ. కొన్నిటిలో ప్రోటీన్లూ, లిపిడ్‌లవంటి కొవ్వుపదార్థాలూ తయారౌతాయ. వీటిలో అన్నిటికన్నా పెద్దదైన న్యూక్లియస్‌ (కేంద్రం) అనే విభాగం అతిముఖ్యమైనది. ఇది జీవప్రక్రియలకు అధికార కేంద్రంగానూ, ఇన్‌ఫర్‌మేషన్‌ లైబ్రరీగానూ కూడా పనిచేస్తుంది. న్యూక్లియస్‌ లోపల సుమారు అయదారడుగుల పొడవున్న అతిసన్నని డీఎన్‌ఏ (డి ఆక్సీ రైబో న్యూక్లియక్‌ ఆసిడ్‌) పదార్థపు పోగులు అనేకం ప్రోటీన్ల చుట్టూ చుట్టుకుని ఉంటాయ.
పొడుగాటి డీఎన్‌ఏలోని ఒక్కొక్క భాగాన్ని జీన్‌ అంటారు. అనేక జన్యువులు కలిస్తే డీఎన్‌ఏ పోగు తయారౌతుంది. ఒక్కొక్క జన్యువుకూ ప్రత్యేకమైన బాధ్యత ఉంటుంది. ఇవన్నీ వివిధ ఎన్‌జైమ్‌లూ, ప్రోటీన్లూ ఎప్పుడు, ఎలా తయారవాలో నిర్దేశిస్తాయ. ఇవి ప్రాణుల మనుగడకు చాలా అవసరమైన ప్రక్రియలు. వీటిని బట్టే మన కళ్ళ రంగూ, బటాణీ కాయలోని గింజల సంఖ్యా, బాక్టీరియా ఆహారపుటలవాట్లూ మొదలైనవన్నీ నిర్ధారణ అవుతాయ. అలాగే మన పోలికలు మన సంతానానికి వస్తాయ. మెలికలు తిరిగినతాటి నిచ్చెనలాగా కనబడే రెండేసి డీఎన్‌ఏ పోగులని కలుపుతూ మధ్యలో అక్కడక్కడా మెట్లలాంటి లంకెలుంటాయ. కణవిభజన జరిగే సమయానికి ఒక్కొక్క పోగూ మడతలు పడి, కాస్త దళసరిగా కాడ ఆకారం కలిగిన 23 క్రోమొసోమ్‌లుగా రూపొందుతుంది. ఈ క్రోమొసోమ్‌ల పొడుగునా జన్యువులు నిర్దిష్ట సంఖ్యలో, తమతమ స్థానాల్లో అమరి ఉంటాయ. స్త్రీ పురుషుల పునరుత్పత్తి కణాల్లోని క్రోమొసోమ్‌లు తమలో నిక్షిప్తమైన "సమాచారాన్ని" వారసత్వపు లక్షణాలుగా తరవాతి తరానికి అందిస్తాయ. వీటిలో అప్పుడప్పుడూ యాదృచ్ఛికంగా మార్పులు (మ్యుటేషన్‌లు) జరగడంవల్ల తల్లిదండ్రులకూ, సంతానానికీ శరీర లక్షణాల్లో కొంత వ్యత్యాసం ఏర్పడుతుంది.
ఒక ప్రాణియొక్క క్రోమొసోమ్‌ల పూర్తి సముదాయంలోని జన్యువులన్నిటినీ కలిపి జీనోమ్‌ అంటారు. వివిధ ప్రాణుల్లో దీన్ని మాప్‌ రూపంలో చిత్రీకరించే పని 1990లో మొదలైంది. ఈ జీనోమ్‌ ప్రాజెక్ట్‌లో మనుషులకు గల 23 క్రోమొసోమ్‌ లలో ఉండే దాదాపు లక్ష జన్యువుల, 300 కోట్ల డీఎన్‌ఏ బేస్‌ జతల వివరాలు సేకరించారు. పువ్వుల రంగులనూ, సీతాకోకచిలకల రెక్కల మీది చుక్కలనూ జన్యువులే నిర్ణయస్తాయ. కాయగూరలూ, ధాన్యాలూ చీడపురుగులకు గురికాకుండా జన్యుపరమైన మార్పులు కృత్రిమంగా చెయ్యవచ్చు. హత్యలూ, మానభంగాలూ జరిగిన చోట దొరికే సాక్ష్యాల ఆధారంగా నేరస్థులను పట్టుకోవటానికీ, పిల్లల తల్లిదండ్రులెవరో తెలుసుకునేందుకూ డీఎన్‌ఏ పరీక్షలు నిర్వహించవచ్చు. మనుషులందరిలోనూ ఒకలాంటి జన్యువులే ఉన్నప్పటికీ ఏ ఇద్దరి మధ్యనైనా స్వల్పమైన (0.05 నుంచి 0.1 శాతం) తేడాలుంటాయ. దీన్నిబట్టి వేలి ముద్రలాగా డీఎన్‌ఏ పరీక్ష ద్వారా మనిషిని ఆనవాలు పట్టవచ్చు. జీనోమ్‌ పరీక్షలు జరిపితే ఒక వ్యక్తికి భవిష్యత్తులో కొన్ని రకాల ఆరోగ్య సమస్యలు కలగవచ్చునని తెలిసే అవకాశం ఉంది. ఇటువంటి సమాచారాన్ని గోప్యంగా ఉంచాలనీ, జన్యుపరీక్షలను బట్టి ఉద్యోగం, బీమా మొదలైన విషయాల్లో వివక్ష తలెత్తే ప్రమాదం ఉందనే ఆందోళన కూడా వ్యక్తం అవుతోంది.
కొన్ని రకాల జబ్బులకు "చెడిపోయన" జీన్‌ స్థానంలో ఆరోగ్యకరమైనవాటిని అమర్చి చికిత్స చేసే ప్రయత్నాలు జరుగుతున్నాయ. అయతే మొదట్లో ఆశించినట్టుగా ఫలానా రకం కేన్సర్‌ ఫలానా జన్యువువల్ల కలుగుతుందని చెప్పగలిగే అవకాశం మాత్రం కనబడటం లేదు. కేన్సర్‌ సోకడానికి కారణం సగం జన్యులోపం కాగా మిగతాది పరిసరాల ప్రభావమేనని తేలుతోంది. అలాగే మనిషి నైజానికీ, ప్రవర్తనకీ జన్యువులు మాత్రమే కారణమని చెప్పడం అసాధ్యంగా అనిపిస్తోంది.
మన స్వాభావిక లక్షణాలకు జన్యువులు ఎంతవరకూ బాధ్యత వహిస్తాయ? ఎవరైనా ఏ క్రికెట్‌లోనో రాణించడానికి ఒక జన్యువూ, లెక్కల్లో సున్నామార్కులు రావడానికి మరొక జన్యువూ కారణమనుకోవచ్చా? వేల సంవత్సరాలకొద్దీ చదువుకు నోచుకోని అధికసంఖ్యాకులది తక్కువ రకం జన్యులక్షణమా? ఈనాడు అకస్మాత్తుగా వారిని అగ్రవర్ణుల తోనూ, పైవర్గాలవారితోనూ పోల్చి చదువు రాదని అవహేళన చెయ్యడం సమంజసమేనా? మనుషుల నైజానికీ, ప్రవర్తనకూ కారణాలు శారీరికంగా సంక్రమించిన లక్షణాలా, సామాజికమైనవా?
నాజీలు జాతి వివక్ష గురించి చేసిన ప్రచారం జన్యుపరమైన ప్రయోగాల విషయంలో అప్పట్లో కొంత విముఖత కలగజేసింది. ఆ తరవాతి కాలంలో జన్యు పరిశోధనల్లో కలిగిన ప్రగతివల్ల మళ్ళీ ఆ విషయాల్లో ఆసక్తి పెరిగింది. గత పదేళ్ళుగా సాగిన జీనోమ్‌ పరిశోధనల్లో మునుపు అనుకున్నట్టుగా మనుషులకు లక్షకు పైగా జన్యువులు లేవనీ, కేవలం 30 వేలే ఉన్నాయనీ తేలింది. పళ్ళమీద వాలే జోరీగ (ఫ్రూట్‌ ౖఫె) కన్నాఇది రెండింతలు మాత్రమే ఎక్కువ. జొన్నల్లోనూ, చుంచుల్లోనూ దాదాపు ఇన్ని జన్యువులూ ఉంటాయ. అనుకున్నదాని కన్నా మనుషుల్లో జన్యువులు అతి తక్కువ సంఖ్యలో ఉండడం శాస్త్రవేత్తలకు ఆశ్చర్యం కలిగిస్తోంది. మనుషుల తెలివితేటలకూ, ఇతర ఆధిక్యతకూ తలొక జన్యువూ ఉంటుందని అనుకున్న జాత్యహంకారులకు ఆశాభంగం కలుగుతోంది. ఇది హేతువాదులకూ, భౌతికవాదులకూ విజయసూచకం.
జన్యువులు మనుషుల్లో ప్రధానమైన పాత్ర నిర్వహిస్తాయనడంలో సందేహం లేదు కాని ఇతర విషయాలు కూడా చాలానే ఉన్నాయ. ప్రతి వ్యక్తిలోనూ కనబడే ఆలోచనా విధానమూ,వివిధ విషయాల్లో ప్రకటితం అయే వైఖరీ, ప్రవర్తనా, స్వభావమూ ఎన్నోఅంశాలపై ఆధారపడే సంక్లిష్టమైన వ్యవహారం. తెలివితేటలూ, చురుకుదనమూ, ప్రతిభా, సామాజిక ప్రవర్తనా మొదలైనవన్నీ కేవలం జన్యువుల లక్షణాలే అనుకోవడంలో అర్థం లేదు. పుట్టి పెరిగిన పరిస్థితులూ, లభించినవీ, లభించనివీ అనేక ప్రేరణలూ, నేర్చుకున్నవీ, నేర్చుకోనివీ అయన విషయాలూ, ఇలా ఎన్నెన్నో కలగలిసి మనిషి స్వభావానికి ఒక స్వరూపాన్నిస్తాయ. పెంపకమూ, చిన్నప్పటి కుటుంబ వాతావరణమూ చాలా ముఖ్యపాత్ర నిర్వహిస్తాయ. ఈనాడు ప్రభుత్వ వర్గాలు కొన్ని ప్రయత్నాలను ఏ ఉద్దేశంతో చేపట్టినప్పటికీ వెనకబడ్డ కులాలనూ, వర్గాలనూ ప్రోత్సహించడాన్ని గర్హిస్తున్నవారు వారి "వెనకబాటుతనం" పుట్టుకతో (అంటే జన్యుపరంగా) వచ్చిన లక్షణమని బాహాటంగానే అంటారు. కొన్ని వేల సంవత్సరాలుగా సామాజికంగా ఎదగడానికి అవకాశం లభించని అనేకులకు కొన్ని రాయతీలు లభించడం వారికి కంటగింపుగా ఉంటుంది.
మరొక విషయమేమిటంటే ప్రాణులన్నిటిలోనూ ఒకేలాంటి జన్యువులున్నాయ. మనుషులే కాదు బాక్టీరియాలోనూ, మనలోనూ కొన్ని జన్యువులు ఒకలాంటివే. చూపుకు సంబంధించిన మనిషి జన్యువును కళ్ళు లేని ఏ ఈగలోనో ప్రవేశపెడితే దానికి చూపు వచ్చేస్తుందని రుజువైంది. ప్రకృతిలో మనిషికి ప్రత్యేక స్థానమంటూ లేదు. ప్రాణులన్నీ ఒక్క కుదుటినుంచి పుట్టినవే. ఎటొచ్చీ మనుషులకూ వానపాములవంటి "తక్కువ రకం" జీవాలకూ తేడాలు ఏర్పడటానికి ప్రోటీన్ల "ప్రభావక్షేత్రాలు" కారణం కావచ్చు.
జన్యువుల పాత్ర తక్కువని కాదు. జన్యువులకుండే స్వాభావిక లక్షణం ఒక స్థోమతవంటిది. అది బయటపడాలంటే పరిసరాలు ప్రేరేపించితీరాలి. జన్యువులు బాహ్య ప్రేరణలను బట్టి స్విచ్‌ ఆన్‌, ఆఫ్‌ చేసినట్టుగా రకరకాల ప్రోటీన్లను తయారు చేస్తూ ఉంటాయ. జీవకణాల్లో ఉండే ప్రోటీన్లు రకరకాల పనులు నిర్వహిస్తాయ. ప్రోటీన్లలో ఒక్కొక్క భాగమూ ఒక్కొక్క పనిని చేపడుతుంది. ఈ భాగాలన్నీ ప్రభావక్షేత్రాలుగా పనిచేస్తాయ. వీటిలో చాలామటుకు అతిపురాతనమైనవి. మనలో ఉన్నవాటిలో వానపాముల్లో లేనివి 7 శాతం మాత్రమే. మరి తేడా ఎక్కడుంది? జన్యువుల సంఖ్య ఎక్కువ పెరగకపోయనప్పటికీ ప్రోటీన్ల సంఖ్య కాస్త పెరగడంతో అవి రకరకాలుగా కలయక చెంది విపరీతమైన మార్పులు కలిగించే అవకాశం ఉన్నట్టుగా తెలుస్తోంది.
పరిసరాల ప్రభావంవల్ల జన్యువుల్లో కలిగే చిన్న చిన్న మార్పుల్లో మనుగడకు అనుకూలమైనవి నిలుస్తాయ. లాభకరమైన వ్యత్యాసాలు ప్రాణి సంతతి కొనసాగేందుకు దోహదపడతాయ. ఉదాహరణకు చింపాంజీలవంటి "నరవానరాల" జీవితానికీ మనిషిజాతిగా రూపొందబోతున్న ప్రాణులకూ 60 లక్షల సంవత్సరాల క్రితమే జీవనశైలిలో తేడాలు కలగసాగాయ. అచ్చగా చెట్లకే పరిమితం కాకుండా మైదానాల్లో జీవిస్తూ, ప్రాణరక్షణకై రెండు కాళ్ళమీద పరిగెత్తవలసి రావడంతో మానవజాతి లక్షణాలు తొలిసారిగా ఆవిర్భవించాయ. చింపాంజీలకూ మనకూ జన్యువుల్లో తేడా ఒకటి రెండు శాతం మాత్రమే. కాని 20 లక్షల సంవత్సరాల కిందట తొలి మానవులు జీవించిన పరిసరాలూ, వారికి కలిగిన ప్రత్యేకమైన అనుభవాలూ వారి శరీరాల్లోనూ, జీవనశైలిలోనూ, మెదడులోనూ ఎన్నో మార్పులు కలిగించాయ.
బాహ్యపరిస్థితులు మనుషుల జన్యువుల్లో మార్పులు కలిగించినంతగా ఇతర ప్రాణుల్లో కనబడదు. ఇవి రెండూ కలగలిసిపోయ, దాదాపు ప్రతిదానికీ ఆలోచనలపైనే ఆధారపడడం మనిషిజాతికి తప్పనిసరి అయంది. శతాబ్దాలు గడుస్తున్నకొద్దీ అనువైన స్థావరాలు వెతుక్కుంటూ వేల మైళ్ళు కాలినడకన వెళ్ళిన తొలిమానవులు ఎంతో వైవిధ్యం కలిగిన అనుభవాలకు గురి అయారు. గట్టిగా వంద గజాల దూరం కూడా రెండు కాళ్ళ మీద పరిగెత్తలేని గొరిల్లాలూ, చింపాంజీలూ చెట్లనే అంటిపెట్టుకుని ఉండిపోయాయ. జన్యువుల ప్రభావానికీ, పరిసరాల ప్రభావానికీ లోనయన మానవజాతి బాగా పరిణామం చెందింది. గుర్తుంచుకోవలసిన దేమిటంటే అనుభవం ద్వారా మనుషుల్లో కలిగే మార్పులకు జన్యువులు కొంతవరకూ ప్రభావితం అవుతాయన్నది నిజమే కాని ప్రతిదాన్నీ జన్యు లక్షణాలతో ముడిపెట్టలేం.
జన్యువులవల్ల కాని, పెంపకం, బాహ్య ప్రేరణలు వగైరాలవల్ల కాని మనుషులు యాంత్రికంగా ప్రభావితులు కాకపోవచ్చు. మనిషికి మొదటినుంచీ వివేచనా, వివేకమూ, అవగాహనా ఉంటూనే ఉన్నాయ. యుగాలు గడుస్తున్నకొద్దీ మనుషులు కొత్త విషయాలు నేర్చుకుంటూ, తెలిసిన విజ్ఞానాన్ని ఇతరులతో పంచుకుంటూ ఎప్పటికప్పుడు ముందడుగు వెయ్యడానికే ప్రయత్నిస్తున్నారు. అలా జరగకుండా చూసేందుకు అడ్డుపడుతున్నవి సామాజిక శక్తులే. అణచివేతకు ఇతర పద్ధతులతోబాటు జన్యుశాస్త్రాన్ని సాకుగా వాడుకోవడం కూడా అందుకే.
ఆలోచనల అయోమయమే ఆధ్యాత్మికవాదం
డా. కొడవటిగంటి రోహిణీప్రసాద్‌
మనిషి మెదడు కొన్ని ప్రత్యేక పరిస్థితుల్లో అచ్చగా భౌతికమైన జీవపరిణామ సూత్రాల ప్రకారం రూపుదిద్దుకున్న అవయవాల్లో ఒకటి. ఈ విషయాన్ని మరిచిపోకుండా ఉంటే తక్కిన సంగతులు అర్థం చేసుకోవచ్చు. మనకు కలిగే ఆలోచనలు మెదడులో జరిగే ఎలె్రకిక్‌ ప్రక్రియల ఫలితమే. మనుషులూ, అనేక క్షీరదాలూ ప్రధానంగా నాడుల స్పందనలపై ఆధారపడి బతికే ప్రాణులు. ఈ రకమైన శరీర వ్యవస్థ ఉందంటే అది భౌతిక ప్రపంచంలో బైటినుంచి వచ్చిపడే కష్ట నష్టాలనూ, ఆటుపోట్లనూ భరించి బతికేందుకు ప్రకృతిసిద్ధంగా జరిగిన ఏర్పాటు మాత్రమే. తమ శరీరాల చుట్టుపక్కల గురిచిన సమాచారం అనుక్షణమూ తెలియడం మనవంటి ప్రాణులకు అవసరం కనక నాడీమండలమూ, మెదడూ ఎంతో ప్రాముఖ్యతను సంతరించుకున్నాయ. ఇది ప్రాణుల వ్యక్తిగత వ్యవహారం. ప్రకృతికి దీనితో సంబంధం లేదు. ప్రాణుల చైతన్యం, స్పృహ, ఆత్మజ్ఞానం వగైరాలన్నీ వాటి ప్రయోజనాలకై రూపొందినవి. ప్రకృతిని అవగాహన చేసుకోవడం వాటికి సంబంధించిన గొడవ. ప్రకృతికి సంబంధించినంత వరకూ ఈ అవగాహన "అనవసరమే". అందుకే కాబోలు ప్రకృతి అనేది మన అవగాహనకు లోనవడమే అవగాహనకు అందని విషయంగా అనిపిస్తుందని ఐన్‌ష్టయన్‌ ఒక సందర్భంలో అన్నాడట.
ఇంతకీ ప్రాణులు, చైతన్యం అంటూ మనం జనరలైజ్‌ చేస్తున్న విషయాలన్నీ భూమి మీద మనకు తెలిసిన ప్రాణుల విషయంలోనే. బ్రహ్మాండమైన విశ్వాంతరాళంలో ఎన్నెన్నో ప్రాంతాల్లో జీవరాశి ఉద్భవించే ఉంటుంది కాని వాటి గురించిన వివరాలేమీ తెలియవు. మనకు తెలిసిందల్లా భూమి మీద కార్బన్‌ డయాక్సడ్‌ పీల్చి బతికే మొక్కల గురించీ, ఆక్సిజన్‌ పీల్చి బతికే జంతువుల గురించీ, గాలి లేకుండా బతకగలిగే కొన్నిసూక్ష్మజీవుల గురించీను. మన గేలక్సీలోని (పాలపుంత) 40 వేల కోట్ల నక్షత్రాల్లో మన సూర్యుడు ఒక్కటి మాత్రమే. మన పాలపుంతవంటివి పదుల వేల కోట్ల సంఖ్యలో ఇతర గేలక్సీలు నక్షత్ర సముదాయాలుగా విశ్వంలో కనిపిస్తాయ. అవి ఎటువంటివో, ఏయే పదార్థాలతో కూడుకున్నవో, అందులో ఎన్ని రకాల "బుద్ధి జీవులు" పెరగగలవో స్టార్‌ ట్రెక్‌ స్క్రిప్ట్‌ రచయతలు కూడా ఊహించలేరు. వీటన్నిటినీ చూస్తే అతి పరిమితమైన సమాచారంతో మనం బుద్ధీ, జ్ఞానం అంటూ అన్నీ తెలిసిపోయనట్టు చర్చించడం అర్థంలేని పనిగా అనిపిస్తుంది.
మనుషులకు "కళ్ళారా" చూసేవన్నీ నిజంగా అనిపించినా అందులో చాలా విషయాలు యదార్థమైనవి కావు. సజీవంగా కదులుతున్నట్టుగా అనిపించే సినిమా దృశ్యాలన్నీ వేగంగా తిరిగే నిశ్చలన చిత్రాలే. అలాగే మనకు కనబడే రంగుల గురించిన మన అవగాహన కూడా కొంతవరకూ సబ్జెక్టివ్‌గానే ఉంటుంది. కలల ప్రపంచంలో మరింత గందరగోళం తోడవుతుంది. కలలు కంటున్నప్పుడు మెదడులోని దృశ్యనాడికి సంబంధించిన కేంద్రాల్లో ప్రక్రియలు తీవ్రతరం అవుతాయట. మతం పేరుతో తాము మభ్యపడడం వల్లనో, ఇతరులను మభ్యపెట్టేందుకనో ప్రచారకులు దృశ్యాల మీదా, చూపుకి సంబంధించిన అనుభూతుల మీదా ఎక్కువగా ఆధారపడతారు. చేతివాటం ప్రదర్శించి విభూతినీ, శివలింగాలనూ చేతిలో చూపే బాబాల సంగతి వదిలేసినా, నిజాయతీగా మతవిశ్వాసాలు కల వారికి అప్పుడప్పుడూ కొన్ని ప్రత్యేక దృశ్యాలు కనిపిస్తూ ఉంటాయ.
ఉదాహరణకు వెంకటేశ్వరస్వామి వల్ల ఇన్‌ౖస్పెర్‌ అయ రచనలు చేసిన నవలాకారిణికి ఆకాశంలో మూడు నామాలు (నిజంగానే) కనబడతాయ. ఏ ప్రలోభమూ లేకుండానే క్రీస్తుమతం పుచ్చుకునేవారికి కళ్ళ ముందు సిలువ ప్రత్యక్షం అవుతుంది. మెదడు గుండా నిత్యమూ ఎలె్రకిక్‌ సంకేతాలు ఎడాపెడా ప్రసరిస్తూనే ఉంటాయ. నిజానికీ, భ్రమకూ తేడా తెలియకుండా ఉండేందుకు అప్పుడప్పుడూ అవకాశాలు కలుగుతాయ. బ్రెయన్‌ సర్జరీలో కొన్ని భాగాలను స్పృశించినప్పుడు ఏవేవో కనబడుతున్నట్టుగా, వినబడుతున్నట్టుగా అనిపించవచ్చు. ప్రమాదాల్లోనో, యుద్ధాల్లోనో అవయవాలు కోల్పోయనవారికి అవి ఇంకా నొప్పి పుడుతున్నట్టుగా అనిపించడం జరుగుతుంది. ఇలాంటివన్నీ మెదడులో కలిగే భ్రమలవల్ల తలెత్తిన భావాలే. వీటిని రోగాలకు సంబంధించినవిగా అనుకుంటాం. కాని ఎవడో బాబా ఆశీర్వదించినప్పుడో, మంత్రం చదివినప్పుడో మనకు వెన్నులో చలివంటిది పుట్టుకొస్తే అది ఆధ్యాత్మిక శక్తివల్ల కలిగిందనుకుంటాం. అప్రయత్నంగా మనకు ఎటువంటి భావన కలిగినా దడుచుకుని అతీంద్రియశక్తుల గురించి పరిపరివిధాలుగా ఆలోచిస్తూ ఉంటాం. ఇతరత్రా సహజంగానే మన మెదడులోని కొన్ని భాగాలు మన నియంత్రణకు లోబడకుండా ఎన్నో విధులు నిర్వర్తిస్తూ ఉండడం వల్లనే మనం బతకగలుగుతున్నామనేది మనకు తట్టదు.
మతం, దేవుడు, ఇహలోకం, పరలోకం అంటూ అర్థం లేకుండా మాట్లాడేవారు చాలా ప్రాథమిక స్థాయలో పొరబడుతు న్నారనేది గుర్తుంచుకోవాలి. వారి విశ్వాసాలకు ఆధారాలు చాలా సామాన్యమైన, అసంగతమైన నాడీసంకేతాలు మాత్రమే. ఎంత గొప్ప ప్రవక్త అయనా తన విశ్వాసాలను ప్రచారం చెయ్యటానికి "భావాలను" దాటి ముందుకు పోలేడు. దేవుడైనా, ప్రేతాత్మ అయనా అన్నిటికీ "అసామాన్యం", "అసాధారణం" అనిపించే అనుభవాలే ఆధారాలు.
మనిషి మెదడు నిర్మాణం గురించి ఇటీవలనే ఎక్కువ సమాచారం లభిస్తోంది. ఇందులో "సామాన్యం", "సాధారణం" అనదగినవి ఏమిటో కాస్తకాస్తగా అర్థం అవుతోంది. ఈ లోపల మిడిమిడిజ్ఞానంతో పెద్ద విషయాలు మాట్లాడేవారిని సీరియస్‌గా తీసుకోకూడదు. పైగా, ఇలాంటివి నమ్మనివారిని నాస్తికులనీ, నమ్మేవారిని ఆస్తికులనీ అభివర్ణిస్తూ ఇద్దరినీ సమానస్థాయలో ఉంచడం బొత్తిగా అర్థంలేని పని. మాదక ద్రవ్యాలు సేవించినవారి మెదడులోనూ, పూనకం వచ్చినవారి నరాల్లోనూ కలిగేవి రుగ్మతలే. ఎంత మంచి మనసుతో నమ్మినవారైనా సరే కనబడని ఆధ్యాత్మిక శక్తులను నమ్మేవారు దొడ్డిదారిన ఉన్నట్టే. "మతపిచ్చి" అనేది కూడా ఒక జబ్బు అని అందరూ గుర్తించాలి. ఇది వెక్కిరింతగానో, ద్వేషంతోనో అంటున్నది కాదు.
యదార్థ ప్రేరణలకూ, అసంకల్పిత ప్రేరణలకూ తేడాలను గుర్తించలేక పొరబడడమే ఆదిమయుగం నుంచీ మనుషులు చేస్తూ వస్తున్నది. వీరు వర్ణించే దేవుళ్ళూ, మతాలూ, ఇతర గ్రహాలూ, నక్షత్రాలూ, గేలక్సీల మాట అలా ఉంచి, మెదడూ, నాడీమండలమూ లేని ఇతర ప్రాణుల సంగతులు కూడా పట్టించుకున్నట్టు కనబడవు.
భౌతిక దృక్పథం ఆవశ్యకత
డా. కొడవటిగంటి రోహిణీప్రసాద్‌
ఇది ఇరవయ్యొకటో శతాబ్దం. ప్రస్తుతం ప్రపంచంలో ఏం జరుగుతోందో భావిచరిత్రకారులు రికార్డు చేస్తారు. అందులో ఆధునిక శాస్త్రవిజ్ఞానం సాధించిన అద్భుత విజయాలతో బాటు ప్రపంచంలో అధిక సంఖ్యాకులను ఆటవికదశలో ఉంచటానికీ, నెట్టటానికీ కూడా చాలా ప్రయత్నాలు జరిగాయని రాసే అవకాశం ఉంది. ప్రస్తుతం మనకు కనబడుతున్నదేమిటి? ఒకప్పుడు ఫ్యూడల్‌ వ్యవస్థను (అది పశ్చిమ దేశాలకే పరిమితం అనుకున్నా) ఎదిరించి పైకొచ్చిన మధ్యతరగతి క్రమంగా డబ్బుసంచులు ప్రచారం చేస్తున్న కన్స్యూమర్‌ సంస్కృతికి తల ఒగ్గి కీలుబొమ్మ స్థాయలో బతుకుతోంది. ఇప్పుడు మనకున్న స్వాతంత్య్రమల్లా టీవీలు చూస్తూ ఇండియన్‌ ఐడల్‌ గురించి ఎస్‌ఎమ్‌ఎస్‌లు పంపడమే. మరోవంక న్యూస్‌పేపర్లు చదివితే ఆకలి చావులూ, ఆత్మహత్యలూ, హత్యలూ, కో ఆపరేటివ్‌ బాంకులను బోల్తా కొట్టించి కోర్టులకు అందకుండా తప్పించుకు తిరుగుతున్న బడాబాబుల గురించిన సమాచారమే కనబడుతుంది. అడవుల్లో సాయుధులుగా తిరుగుతున్నవారు ఇలాంటివారి సంగతి ముందుగా చూస్తే బావుంటుందని మామూలు ప్రజలకు అనిపిస్తూ ఉంటుంది. ఈ గొడవలతో విసుగు పుట్టకుడా, పక్కవాడికేసి చూడకుండా బస్సుల్లో కూర్చున్నప్పుడు కూడా చెవుల్లో పెట్టుకు వినడానికి సీడీ ప్లేయర్లూ, కేసెట్‌ ప్లేయర్లూ ఉన్నాయ. మరీ గుబులు పుడితే మొక్కుకోవడానికి దేవుళ్ళూ, బాబాలూ, జెయలు కెళ్ళని స్వాములార్లూ ఉండనే ఉన్నారు.
సమాజంలో మనను గందరగోళానికి గురిచేస్తున్న సంగతులకు తోడుగా మన మెదళ్ళలో పుట్టినప్పటినుంచీ పెరిగే అయోమయం మరికొంత ఉంటుంది. పొట్ట కోసం చదివే చదువులూ, సైన్సూ ఒంటబట్టే అవకాశం ఎలాగూ లేదు కనక అదంతా మరిచిపోయన "విద్యాధికులు" అన్నిటినీ ఆడించే పవరు గురించి ఊహలల్లుకుంటూ ఉంటారు. ప్రభుత్వాలూ, మీడియా అన్నీ కలిసికట్టుగా, బుద్ధిపూర్వకంగా పనికట్టుకుని మతవిశ్వాసాలనూ, మూఢనమ్మకాలనూ ప్రోత్సహించడానికి చేస్తున్న ప్రచారంతో బాటు అందరికీ కొన్ని "సహజమైన" సందేహాలు కలుగుతూ ఉంటాయ. అందులో ముఖ్యమైనవి చావును గురించిన అపోహలు. పుట్టేదెప్పుడో ముందే తెలుస్తుంది కాని చావును గురించి ముందుగా తెలియడం అరుదు. అందువల్ల విధిగా వచ్చేదైనప్పటికీ చావు అందరికీ ఒక మిస్టరీగా అనిపించడంలో ఆశ్చర్యం లేదు. దాన్ని గురించి ఎంతో జిజ్ఞాసా, భయాలూ, సందేహాలూ కలుగుతూంటాయ. అందరం ఎప్పుడో ఒకప్పుడు పోవలసిందే అనే ఆలోచన జీవితం, సమాజం పట్ల మన వైఖరిని బలంగా శాసిస్తుందనడంలో సందేహం లేదు. సమాజంలో సమష్టి భావన నానాటికీ తగ్గి, మనిషి ఒంటరిగా పుట్టి, ఒంటరిగానే పోతాడనే "వేదాంత" ధోరణి పెరగడంతో ప్రజల సామాజిక దృక్పథం కొంతవరకూ మార్పుచెంది తీరుతుంది. ఇలాంటి పరిస్థితిలో శాస్త్రవిజ్ఞానపరంగా మనకు ముసలితనం, చావు వగైరాల గురించిన వివరణ ఎటువంటిదో కొంతవరకైనా తెలుసుకోవడం లాభిస్తుంది. మనిషి నరవానరదశ దాటినప్పటినుంచీ ముసలితనం, చావు వగైరాల గురించి అర్థం చేసుకుని ఉండాలి. ఎందుకంటే ప్రకృతిలో చెట్లూ,చేమలూ, క్రిమికీటకాలూ, చిన్నా పెద్దా జంతువులూ
అన్నీ పుట్టి, పెరిగి, ముసలివై చచ్చిపోవడం మనిషి ఎన్నో లక్షల సంవత్సరాలుగా గమనిస్తూనే ఉన్నాడు.
కుక్కలూ, పిల్లుల సగటు ఆయుర్దాయం మనకన్నా తక్కువ. అలాగే ఏనుగు, తాబేలువంటివి మనకన్నా ఎక్కువ కాలం బతకవచ్చు. మరొక విశేషమేమంటే ముసలితనం అన్ని ప్రాణుల్లోనూ ఒకే వేగంతో ముంచుకురాదు. మనిషికి సమాజజీవితం అలవాటయాక జీవితంలోని పరిణామదశలను మరింత విశదంగా పరిశీలించి, అర్థం చేసుకోవడం సాధ్యమైంది. కానీ ఈ అవగాహన శాస్త్రీయమైన పద్ధతిలో కాకుండా పునర్జన్మలు వగైరాల గందరగోళానికిగురి అయంది. బౌద్ధ, జైన మతాలకు ముందు నుంచీ కర్మ పరిపాక ఫలాలని బట్టి ప్రతివారూ మనిషిగానో, మరేదో జంతువుగానో పుట్టి చస్తూ ఉంటారనే సిద్ధాంతం బలపడింది. వీటన్నిటికీ అతీతంగా "జన్మరాహిత్యం" సాధించడమే గొప్ప అని ప్రతిపాదించబడింది. ప్రాణమూ, స్పృహా అన్నీ త్యజించాక గొప్ప అనే భావన ఎలా కలుగుతుందీ ఎవరికీ తెలీదు.
ఆధునిక విజ్ఞానపరిశోధనల్లో జీవకణాల గురించి ఎంతో సమాచారం తెలియవస్తోంది. ఇందులో ఒక్క క్లోనింగ్‌ విషయానికే ఎక్కువ పబ్లిసిటీ లభిస్తున్నా, కేన్సర్‌వంటి రోగాల చికిత్సకై జరుగుతున్న ప్రయోగాల్లో జీవకణాల నిర్మాణ, ప్రక్రియల గురించిన అవగాహన నానాటికీ పెరుగుతోంది. జీవపరిణామం ఎలా మొదలయంది, ప్రాణులలో ఇంత వైవిధ్యం ఎప్పుడు, ఎలా ఏర్పడింది, అవి రకరకాల ఆకారాలలో, అవయవాలతో ఎందుకు, ఎలా రూపొందాయ, వాటికి ముసలితనమూ, చావూ ఎందుకు, ఎలా వస్తాయ ఇలా ఎన్నో విషయాల గురించి పరిశోధనలు జరుగుతున్నాయ. దేవుడున్నాడని వాదించేవారితో లేడని చెప్పడంతో ఊరుకోకుండా జరుగుతున్న సంఘటనల వెనక ఎటువంటి భౌతిక శక్తులు పనిచేస్తాయో హేతువాదులు వివరించగలగాలి. జన్యువులమీద జరిపిన ప్రయోగాల్లో ఇష్టం వచ్చినట్టుగా మార్పులు చేసి మూడు కాళ్ళ కోడిపిల్లలనూ, ఆవులంత పాలివ్వగలిగిన ఎలుకలనూ శాస్త్రవేత్తలు కృత్రిమంగా సృష్టించ గలుగుతున్నారంటే ప్రాణుల ఎదుగుదలను నియంత్రించే ప్రక్రియలను అర్థంచేసుకున్నారని తెలుస్తోంది. పాశ్చాత్యదేశాల్లో పనిచేసే చాలామంది శాస్త్రవేత్తలు దైవసృష్టిని ఏ మాత్రమూ నమ్మనివారే. ఎటొచ్చీ వాళ్లు మన భౌతికవాదుల్లాగా మార్క్సిస్టులై ఉండకపోవచ్చు. మార్క్సిజానికి వ్యతిరేకులైనా కావచ్చు. వారి ప్రయోగాలు మాత్రం హేతువాదానికి బలం చేకూరుస్తాయ. ఆ వివరాలు కొన్నయనా తెలుసుకోవడం భౌతికవాదులకు అవసరం.
మనిషిని ప్రపంచంలో అత్యున్నతజాతికి చెందిన ప్రాణిగా భావిస్తారు. తక్కిన ప్రాణుల్లో కొన్ని "ఉన్నతమైనవీ", కొన్ని తక్కువ జాతివీ అనే భావన ఉంది. నిజానికి ఈ హెచ్చుతగ్గులకు ఆధారాలున్నాయని చెప్పలేము. ఎందుకంటే పోల్చటానికి మన భూగ్రహం మీద తప్ప మరెక్కడా ప్రాణులున్న దాఖలాలే లేవు. పకృతి అంటే భయం ఏర్పడడానికి కారణాల్లో మనిషికి తొలినుంచీ తనకున్న పరిమితులని గురించిన అవగాహన ముఖ్యమైనది. ముందు తన పరిసరాల గురించీ, తరవాత మొత్తం భూమి గురించీ, విజ్ఞానం అభివృద్ధి చెందుతున్న కొద్దీ విశ్వం గురించిన సమాచారం తెలుసుకున్న మానవుడికి విశ్వంలో తన ఉనికిని గురించిన జిజ్ఞాస ఎక్కువ అవుతోంది.

Tuesday, September 13, 2005

ఆధునిక నాగరికతలో మూఢవిశ్వాసాలు
డా. కొడవటిగంటి రోహిణీప్రసాద్‌
ఆధునిక సమాజంలోని కొన్ని వైరుధ్యాలు అప్పుడప్పుడూ దిగ్భ్రమ కలిగిస్తాయ. సైంటిస్టును రా్రషపతిగా ఎన్నుకున్న మనదేశంలో మూఢాచారాలింకా ౖస్వెరవిహారం చేస్తున్నాయేమిటని ఆశ్చర్యపడవచ్చు. మరి అత్యాధునిక విజ్ఞానశాస్త్రాలకు పుట్టిల్లు అయన అమెరికా మాట•మిటి? నూట యాభై ఏళ్ళ తరవాత డార్విన్‌ సిద్ధాంతాలను నమ్మాలా వద్దా అని పెద్ద ఎత్తున అక్కడ చర్చలు జరుగుతున్నాయ. అమెరికాలో ఈ నాటికీ డార్విన్‌ పరిణామ సిద్ధాంతాన్ని 28 శాతం జనాభా మాత్రమే నమ్ముతోందనీ, 72 శాతం దేవుడే సృష్టికర్త అని విశ్వసిస్తున్నారనీ ఒక సర్వేలో తేలింది. మొదట్లో అమెరికాలో చాలామందికి మనిషి కోతినుంచి పుట్టాడంట• నమ్మడం కష్టమనే ధోరణి ఉండేది. 1925లో టెనెసీ రా్రషంలో పరిణామ సిద్ధాంతం నేర్పినందుకు ఒక స్కూలు టీచర్ను దోషిగా నిర్ణయంచారు. ఎనభై ఏళ్ళ తరవాత ఇప్పుడది ఒక ఉద్యమంగా తయారౌతోంది. పరిణామ సిద్ధాంతాన్ని సవాలు చెయ్యమని విద్యార్థులను ప్రోత్సహిస్తూ ఆ సిద్ధాంత సూత్రాలకు విరుద్ధంగా కొన్ని ప్రశ్నలను వారికి సరఫరా చేస్తున్నారు. చిన్నప్పటినుంచే పిల్లల మనసుల్లో ఈ అనుమాన బీజాలు నాటాలనే గట్టి ప్రయత్నాలు జరుగుతున్నాయ. ఈ కారణంగా అనవసర ప్రశ్నలతో క్లాసుల్లో కాలయాపన జరుగుతోందని బయాలజీ టీచర్లకు అనిపిస్తోంది. పిల్లలనుంచీ, వారి తల్లిదండ్రులనుంచీ ఎదురౌతున్న ఈ రకమైన ఒత్తిడి కొందరు టీచర్లను నిరుత్సాహపరుస్తోంది. కాన్సస్‌ రా్రషంలో ఎడ్యుకేషన్‌ బోర్డ్‌ మెంబర్లలో అధిక సంఖ్యాకుల ధోరణిని బట్టి డార్విన్‌ సిద్ధాంతాన్ని సిలబస్‌లో చేర్చాలా వద్దా అని కీచులాటలు జరుగుతున్నాయ. మనదేశపు హిస్టరీ కాంగ్రెస్‌ మొదలైన సంస్థలలో కేంద్ర ప్రభుత్వం మారినప్పుడల్లా ఇలాంటివి జరగడం చూస్తూ ఉంటాం. దీన్నిబట్టి పరిణామవాదం నిజం కాకపోవచ్చుననే అనుమానాలు అమెరికాలో ఇంకా చాలామందికి ఉన్నాయని తేటతెల్లం అవుతోంది.
ఈ ఇరవయ్యొకటో శతాబ్దంలో సైన్సూ, టెక్నాలజీ విపరీతంగా అభివృద్ధి అయన దేశంలో పరిణామవాదాన్ని నమ్మేవాళ్ళూ (ఇవల్యూషనిస్ట్‌ వర్గం), నమ్మనివాళ్ళూ (దైవసృష్టిని నమ్మే క్రియేషనిస్ట్‌ వర్గం) అని రెండు గ్రూప్‌లు తయారవుతున్నాయ. ఎప్పుడో మధ్యయుగాల్లో మూఢనమ్మకాలుండేవనీ, పెట్టుబడిదారీ విధానంతో బాట• భౌతికవాద దృక్పథం మొదలైందనీ అంటారు. అమెరికాలో ఆధునిక పరిశోధనలకు తోడ్పడే డబ్బుసంచులకు తక్కువేమీ లేదు. వాటిని తట్టుకోగల శక్తి చర్చిలకూ, మతప్రచారకులకూ ఉండే అవకాశం కనబడదు. అయనా సైన్స్‌ను గురించి అనుమానాలూ, భయాలూ కలుగుతున్నాయంట• అందుకు సామాజిక కారణాలు ఏవో ఉండి ఉంటాయ. ముఖ్యంగా జెనెటిక్స్‌లో పరిశోధనలు మామూలు ప్రజల్లో భయం కలిగించేవిగా ఉంటున్నాయ. అమెరికాలో పత్రికలూ, పుస్తకాలూ చదివే అలవాటు బాగా తగ్గిపోవడంతో స్కూలు చదువు తరవాత ఎవరికైనా సమాచారాన్ని అందించేది టీవీ ఒక్కట•. సెన్సేషనల్‌ న్యూస్‌, సినిమాలూ, సీరియల్స్‌ వగైరాలు చూసేవాళ•్ళ ఎక్కువ. హిస్టరీ, డిస్కవరీ వగైరా చానల్స్‌లో అప్పుడప్పుడూ ఆసక్తికరమైన సైన్స్‌ కార్యక్రమాలు ప్రసారం అవుతాయ కాని వాటిని ఎంతమంది చూసి అర్థం చేసుకుంటారో తెలియదు.
పాశ్చాత్య నాగరికతలో భౌతికవాదానికి ప్రతీకలైనవి కేపిటలిజం, కన్‌స్యూమరిజం వంటి బలమైన శక్తులు. ఇవి సాంప్రదాయక కుటుంబ, సామాజిక సంబంధాల మీద తీవ్రమైన ఒత్తిడిని తెస్తున్నాయ. వీటిని ఎదిరించగల హేతువాద, మార్క్సిస్ట్‌ ధోరణులు బలంగా లేనప్పుడు మతపరమైన శక్తులే అడ్డుకుంటాయ. సోవియెట్‌ ప్రభుత్వంవంటి శక్తుల స్థానంలో ఇస్లాం మతపిచ్చిని రేకెత్తించే శక్తులు తలెత్తుతున్నాయ. (ఒకవేళ అది నిజం కాకపోయనా సద్దాం హుసేన్‌వంటి సెక్యులర్‌ నియంతను ఇస్లామ్‌ తీవ్రవాదానికి ప్రతీకగా అభివర్ణించడం కూడా జరుగుతుంది). ప్రజల్లో కొందరు మధ్యయుగాల ధోరణికి మళ్ళడానికి ఇటువంటి కారణాలు కూడా ఉంటాయ. ఈ వైరుధ్యాలను మార్క్సిస్ట్‌ మేధావులు విశ్లేషించగలరు.
మామూలు ప్రజల్లో విజ్ఞ్ఞానాన్ని ప్రచారం చెయ్యడానికి పాప్యులర్‌సైన్స్‌ రచయతలు ఒకవంక ప్రయత్నాలు చేస్తూనే ఉన్నారు. మరొకవంక చర్చిలకూ, దేవాలయాలకూ, మసీదులకూ వెళ•్ళవారి సంఖ్య పెరుగుతోంది. ఎక్కువమంది తమ సాంస్కృతికపరమైన గుర్తింపు కోసమని పూజలూ, పునస్కారాల్లో పాల్గొంటూ ఉంటారు. దేవుడున్నాడనే నమ్మకం ఎలా ఉన్నా "తంతు"లో పాలు పంచుకోవడం ముఖ్యం. ఇది ఆదిమానవ సమాజాలనాటినుంచీ వస్తూ ఉన్నదే. జీవితం కలిగించే అభద్రతాభావం, మనని "కాపాడేవాడు" ఒకడున్నాడనే నమ్మకం ద్వారా కలిగే ఆత్మవిశ్వాసం, "తమ" భారాన్ని తమకన్నా బలమైన శక్తిమీద వేసెయ్యడం మొదలైనవన్నీ సైకలాజికల్‌గా మనుషులకు ధైర్యాన్నిస్తాయనడంలో సందేహం లేదు. ఈ ప్రక్రియలో అసలు విశ్వం అంట• ఏమిటి, దాన్ని ఎవరైనా ఎలా సృష్టించి నడిపించగలరు మొదలైన ప్రశ్నలు తలెత్తవు. అందరూ చేసే పనే కనక ఇందులో సిగ్గుపడవలసినది కూడా ఏదీ ఉండదు. ఇదంతా అనాలోచితంగా సాంప్రదాయలని అనుసరించడమే.
మతం, మూఢనమ్మకాలూ తెలివితేటలని కమ్మేస్తాయ. ఉదాహరణకు చరిత్ర చదువుకున్నవారు జూలియస్‌ సీజర్‌ రోమ్‌ నగరాన్ని ఎలా పరిపాలించాడో, ఎలాంటి రాజకీయపు ఎత్తులు వేశాడో, చివరకు ఎలా హత్యకు గురి అయాడో ఎటువంటి భావోద్రేకాలకూ లోనవకుండా తెలుసుకుంటారు. అతను చనిపోయన నలభై ఏళ్ళ తరవాత పుట్టిన ఏసుక్రీస్తును గురించి మాత్రం ఎన్నో మహిమలు కలవాడుగానూ, అదేదో సత్యకాలం అయనట్టుగానూ ఊహించుకుంటారు. ఆ సమయంలో వారు చరిత్ర అంట• ఏమిటో తాత్కాలికంగా మరిచిపోతారు. క్రీస్తు ఎటువంటి సామాజిక శక్తులను ఎదిరించాడో, ఎందుకు బలి అయాడో ఆలోచించరు.
అంతదాకా ఎందుకు,శాస్త్రీయ సంగీతంపట్ల ఆసక్తి ఉన్న ఒక తమిళ మిత్రుడితో త్యాగరాజు వాగ్గేయకారుడిగా కాలంతోబాటు ఎలా ఎదిగాడో, చిన్నతనంలో చేసిన రచనలకూ తరవాతి రచనలకూ తేడాలు ఎలా ఉండేవో చర్చించబోతే అతనికి కోపం వచ్చింది. త్యాగరాజు సరస్వతీ దేవి అవతారం. అలాంటివాళ్ళని గురించి విశ్లేషణ చెయ్యరాదట. చారిత్రాత్మక దృక్పథం వగైరాలన్నీ "పాశ్చాత్య" భావనలట. నవ్వాలో, ఏడవాలో తెలియని పరిస్థితి.
తర్కానికి విరుద్ధంగా అనిపించే మూఢనమ్మకాలకు మన మెదడు నిర్మాణమే కారణమని కొందరు శాస్త్రవేత్తల అభిప్రాయం. ప్రతిదానిలోనూ ఒక పేటర్న్‌, ఆకారం లేదా వ్యూహాన్ని ఊహించుకోవటం మనుషులకు మొదటినుంచీ అలవాటు. తక్కిన జంతువులకు లేని అవగాహనా పటిమకు అదే ఆధారం. తొలిమానవులు ప్రకృతిని గమనించి దాని వైఖరిని అర్థం చేసుకోవడానికి ప్రయత్నించారంట• అందుకు ఇటువంటివాటిని గుర్తించగలగడమే సాధనమైంది. కాలాన్నిబట్టి రుతువులు మారతాయ. వేటకు పనికొచ్చే జంతువుల కదలికలూ, చెట్లకు కాసే ఫలాల రంగులూ మారుతూ ఉంటాయ. ఈనాడు ఇవన్నీ మనకి తెలిసిన విషయాలే అయనా మన మెదడు మారలేదు. జీవితంలో ఎదురయే కష్టాలూ, నష్టాలూ, సుఖాల వెనక (దివ్యదృష్టిగల కొంతమందికి ప్రత్యక్షంగానే) భగవంతుడి అదృశ్యహస్తం కనబడుతూనే ఉంటుంది.
అంతేకాక మనిషికి కార్యకారణ సంబంధం గురించి నమ్మకంగా తెలుసు. దానంతట అదే ఏదీ జరగదు. ప్రకృతి ధర్మాలన్నీ కొన్ని సూత్రాలకు కట్టుబడి ఉంటాయనేది తెలుసుకోగానే మన మెదడు వాటిని "ఆడించే" శక్తిని గురించి ఊహించనారంభిస్తుంది. చిన్న చిన్న అర్థంలేని విషయాల్లో కూడా దాని తీరు అలాగే ఉంటుంది. నిరపాయకరమైనవిగా అనిపించే మూఢనమ్మకాలు మనలో ప్రతివారికీ ఉంటాయ. లక్కీ పెన్‌, లక్కీ షర్ట్‌, అన్‌లక్కీ నంబర్‌, లక్కీ సీట్‌, అచ్చిరాని ఇల్లు ఇలా ప్రతీ విషయంలోనూ మెదడు మనకు అనుకూలంగానూ, ప్రతికూలంగానూ అనిపించేవాటిని "గుర్తిస్తూ" ఉంటుంది. మన మెదళ్ళ "వైరింగ్‌" అలాంటిది.
ప్రపంచనాగరికత లన్నిటిలోనూ దాదాపు ఒకే విధంగా మతాలూ, దేవుళ్ళూ వగైరాల గురించిన నమ్మకా లుండడం చూస్తాం. ప్రాచీనకాలంలో కూడా ఎంతో దూరప్రాంతాల్లో ఒకరి కొకరు తారసపడకుండా నివసించిన ప్రజల మధ్యన మనం అనుకున్నదానికన్నా ఎక్కువ సంబంధ బాంధావ్యా లుండేవని కార్ల్‌ సేగన్‌ అభిప్రాయం. పడవల మీదా, బిడారుల ద్వారానూ నెమ్మదిగా కొనసాగిన ప్రయాణాలూ, వర్తక వాణిజ్యాలూ, ఇచ్చిపుచ్చుకోవడాలతో బాటుగా సంస్కృతీ, సంప్రదాయాల సమాచారం కూడా వచ్చి చేరుతూ ఉండేది. కథలూ, గాథలూ, అద్భుతాలూ స్థానికమైన మార్పులతో, చిలవలు పలవలుగా పెరిగి అన్ని చోట్లా దాదాపు ఒకేలాంటి భావాలు ప్రచారంలోకి వచ్చాయని సేగన్‌ అంటాడు. పరిణామక్రమాన్ని బట్టి చూస్తే అభూతకల్పనలు (మిత్‌) చెయ్యడం అనేది తొలి మానవసమాజాలకు అవసరమైనదిగా అనిపిస్తుంది. విపరీతమైన కష్టాలూ, ఉపద్రవాలూ, ప్రమాదాలూ ఎదురైనప్పుడల్లా తెగలోని వారందరినీ అతీంద్రియశక్తుల గురించిన ఊహాజనిత భావనలే కలిసికట్టుగా నిలబడి, ధైర్యం కోల్పోకుండా ఉండేందుకు తోడ్పడి ఉంటాయ. ఇటువంటి మానసిక ౖసెర్యం ఆనాటి మనుషుల సాహసయాత్రలకు ప్రేరణగా నిలిచి, సామాజిక వికాసానికి దోహదం చేసి ఉంటుంది.
పంతొమ్మిదో శతాబ్దపు మేధావులంతా మతం అనేది మూఢనమ్మకాల మయమనీ, ఆధునిక దృక్పథం పెరగడంతో మతవిశ్వాసాలన్నీ రూపుమాసిపోతాయనీ అనుకున్నారు. అటువంటిదేమీ జరగలేదు సరికదా అమెరికావంటి దేశాల్లో ఈ ధోరణి పెరుగుతోంది. (ఆసక్తికరమైన విషయమేమిటంట• దేవుడి గురించి పట్టించుకునేవారు అమెరికాలో దాదాపు 70 శాతం ఉండగా, ఇంగ్లండ్‌వంటి యూరపియన్‌ దేశాల్లో మాత్రం 20 శాతం లోపునే ఉన్నట్టు ఇటీవలి ఒక సర్వేలో తెలిసింది). దీన్నే మనవాళ్ళు మనశ్శాంతి అంటారేమో. ఉన్నదున్నట్టుగా అనుకోకుండా "దేవుడి మీద భారం వేసెయ్యడం" సులువైన పనిగా అనిపించడంలో ఆశ్చర్యం లేదు. వ్యక్తిగతంగానూ, సామూహికంగానూ మనుషుల బలహీనతలకు మతం చేతికర్రలాగా సహాయపడుతోంది. గత పది, పన్నెండేళ్ళుగా ఆధ్యాత్మిక భావాల శారీరిక లక్షణాలను గురించిన పరిశోధనలు జరుగుతున్నాయ. అంతకు ముందు బుద్ధిని గురించీ, ఆలోచనల గురించీ, అతీంద్రియ శక్తుల గురించీ జరిగిన వాదోపవాదాలకు సరైన ఆధారాలు లేనట్టుగా వీటివల్ల తెలుస్తోంది.
యదార్థత అంట• ఏమిటి? మన బుద్ధి దాన్ని ఎలా గుర్తిస్తుంది? కళ్ళు మూసుకుని ఊహాలోకంలోకి వెళ్ళినప్పుడు మెదడులో ఎలాంటి ప్రక్రియలు మొదలవుతాయ? ధ్యానం చేస్తున్న బౌద్ధ సాధకుల మనస్థితి ఎందుకు మెరుగవుతోంది? ఇటువంటి ప్రశ్నలకు ఇప్పుడిప్పుడే సమాధానాలు లభిస్తున్నాయ. ఇందుకు ఆధునిక సాంకేతిక పరిజ్ఞానం ఉపయోగపడుతోంది. ధ్యానం చేస్తున్నవారి మెదడులోని ప్రక్రియలను ఇమేజ్‌ చెయ్యగా "ఆధ్యాత్మిక" భావనలు మనిషికి సుఖాన్నిస్తాయని తెలిసింది. మెదడులో కలిగే మార్పులనుబట్టి చూస్తే దీనికీ, కామపరమైన భావప్రాప్తికీ పెద్ద తేడా ఉన్నట్టుగా కనబడలేదు.
మనిషి మెదడులో అమిగ్డలా, హిపోకేంపస్‌, హైపోథాలమస్‌ అనే మూడు ముఖ్యమైన భాగాలుంటాయ. మెదడు పరిణామదశలలో మొదటగా రూపుదిద్దుకున్న ఈ భాగాలవల్లనే మనకు మరచిపోలేని జ్ఞాపకాలూ, భావోద్వేగమూ, కామసంతృప్తీ మొదలైన "ప్రాథమిక" భావనలన్నీ కలుగుతాయ. నిద్రలో కలలు కంటున్నప్పుడూ, మతపరమైన ధ్యానం చేస్తున్నప్పుడూ, ఎల్‌ఎస్‌డివంటి మాదక ద్రవ్యాలు సేవించినప్పుడూ ఈ కేంద్రాలలోని ప్రక్రియలు తీవ్రతరం అవుతాయ. మెదడుకు సంబంధించి నంతవరకూ చైతన్యస్థితిలో లేనప్పుడు యదార్థ పరిసరాల గురించిన మన అవగాహన వీటన్నిటివల్లా దాదాపు ఒకలాగే పరివర్తన చెందుతుంది. అమిగ్డలావంటి గ్రంధుల నుంచి శరీరంలోకి స్రవించే సహజమైన మాదకపదార్థాలు ప్రత్యేకమైన ఉపశమనం కలిగిస్తాయ. మనం శారీరిక బాధలకూ, విపరీతమైన భయానికీ, సమాజంనుంచి వెలికీ, ఇంద్రియ సంకేతాలు కోల్పోయనప్పుడూ ఇవే మనను కాపాడుతూ ఉంటాయ. ఇది అచ్చగా మన మానసిక రక్షణకై ప్రకృతిలో జరిగిన జీవరసాయనిక ప్రక్రియల ఏర్పాటు. ఈ పదార్థాలు శరీరంలో విడుదల అయనప్పుడు మనకు అనిర్వచనీయమైన ఆనందమూ, స్వేచ్ఛగా ఎగురుతున్న భావనా, కొన్ని జ్ఞాపకాలూ, భ్రాంతులూ, మిరుమిట్లు గొలిపే కాంతులూ, శాంతి భావనలూ కలుగుతాయ. నిజాయతీగా మతవిశ్వాసాలను పాటిస్తూ, ఆధ్యాత్మిక అనుభవాలు పొందేవారందరికీ ఇలాంటి భావాలే కలుగుతాయని మనకు తెలుసు.
దీన్ని బట్టి దేవుడూ, మతం, మరణాంతర జీవితం గురించిన భావాలన్నీ ఈ స్థితిలో మెదడులో ఏర్పడే భ్రాంతి వల్లనే కలుగుతాయని తెలుస్తోంది. ఉదాహరణకు మూర్ఛరోగులకూ, పూనకం వచ్చినవారికీ మెదడులో కలిగేది ఒకలాంటి రుగ్మతే. మామూలు స్థితిలోనూ, అపస్మారక స్థితిలోనూ కూడా మన అవగాహనకు పనికొచ్చేది ఒక మెదడే కనక ఇహలోకానికి అతీతమైన యదార్థతను గురించి మనకు నిజంగానే అపోహలు కలుగుతాయ. ఇది ప్రయోగాత్మకంగా ఋజువౌతున్న విషయం. దీన్ని గురించి "రాజకీయ" పక్షపాత వైఖరి అనవసరం. ఎందుకంట• పైన చెప్పినవన్నీ కమ్యూనిజానికి వ్యతిరేకమైన పాశ్చాత్య దేశాల్లో జరిపిన పరిశోధనలే. ఎటొచ్చీ నార్లవారు ఒక సందర్భంలో అన్నట్టుగా హేతువాదాన్ని బుద్ధిపూర్వకంగా విడనాడి, "రామ నామమను తీపి మిఠాయని" చప్పరించేవారిని మనం అంతగా పట్టించుకోనవసరం లేదేమో.
ప్రాచీన యుగాల్లో శ్రమ విభజన
డా. కొడవటిగంటి రోహిణీప్రసాద్‌

మానవ సమాజం శ్రమ మీదనే పూర్తిగా ఆధారపడుతుంది. శరీరశ్రమ లేకుండా మనుషులకు ఎన్నడూ జరగలేదు. గుహల్లో జీవించిన దశాలోనైనా, గ్రామాలూ, పట్టణాల్లో కాలం గడిపినప్పుడైనా ప్రజలు ప్రతిదానికీ ఒళ్ళు వంచి కష్టపడుతూనే ఉన్నారు. శ్రమ లేకుండా వినియోగానికి వస్తువులూ, సంపదలూ ఏనాడూ సృష్టి కాలేదు. అయతే సమాజంలో అందరూ ఒకే రకంగా పనిచెయ్యరు. ఎక్కువమంది చెమటోడ్చినా కొందరు "బుద్ధిబలాన్ని" మాత్రమే ఉపయోగిస్తారు. ఈ రోజుల్లో "చదువుకున్నవారు" తగిన అవకాశాలు దొరక్క శరీరశ్రమ చెయ్యడానికి సిద్ధపడితే అది వారికీ, ఇతరులకూ కూడా అవమానకరంగా అనిపిస్తుంది.

ఈ ఎక్కువ తక్కువలు మొదలై కొన్ని వేల సంవత్సరాలయంది. ఇది "అనాది"గా మాత్రం ప్రారంభమైన భావన కాదు. ఎందుకంటే తొట్టతొలి మానవ సముదాయాల్లో శ్రమ విభజన అంటూ ఉండేది కాదు. అందరూ కలిసి కష్టించేవారు. వేటలోనైనా, ఏరుకు తినడంలోనైనా పసిపిల్లలు తప్ప తిని కూర్చునే వర్గం ఉండేది కాదు. శ్రమకు ఫలితం అందరికీ సమానంగా దక్కేది. అప్పటి భాషలో "నేను" అనే పదమే ఉండేది కాదనీ "మేము" అనే మాటను మాత్రమే వాడేవారనీ కొందరు పరిశోధకుల అభిప్రాయం. ఈ సమానత్వం తగ్గి, పనుల నిర్వహణలో వ్యత్యాసాలు నెమ్మదిగా ఏర్పడసాగాయ. అయతే ఈ శ్రమ విభజన ఈనాటిది కాదు. ఆదిమయుగంలో ఇది మొదటిసారిగా గణాచారులూ, మంత్రగాళ్ళూ, మతపెద్దలూ, అతీతశక్తులను గారడీ ద్వారా వశపరుచునేందుకు ప్రయత్నించిన ఇతర వర్గాలతో మొదలయ ఉంటుంది. మనిషి మనుగడకు తిండీ, ఇల్లూ, బట్టలే కాక ప్రకృతిశక్తులతో సంపర్కం పెట్టుకుని వాటిని "మంచి" చేసుకోవడం కూడా చాలా అవసరమనిపించింది. ఆ రోజుల్లో కష్టాలకు ఎదురీదుతున్న మానవజాతికి ప్రకృతి ఎంత యదార్థమైనదిగా కనబడేదో వాటి వెనక ఉన్నట్టుగా వారు ఊహించుకున్న అతీతశక్తులు కూడా అంత యదార్థమైనవిగానూ అనిపించేవి. అందువల్ల ఇటువంటి పనులు చేపట్టడం సమాజశ్రేయస్సు కోసమేనని అందరూ భావించారేకాని పని ఎగగొట్టే ఉపాయమని అనుకోలేదు.

ఆనాటి సమాజంలో మొదటిసారిగా పొడచూపుతున్న ఆధ్యాత్మిక ధోరణులవల్ల ఈ తొలి ఆటవిక పూజారులకు శరీరశ్రమ చేసే అవసరం తప్పింది. ఇలాంటివారు ఈనాటికీ అతి పురాతనమైన ఆదివాసీ తెగలలో కనిపిస్తారు. తరవాతి దశలలో ఆత్మకూ, శరీరానికీ ఉన్న తేడాలూ, అలాగే మనసుకూ, శరీరానికీ భేదాలూ, ఆలోచనకూ, ఆచరణకూ వ్యత్యాసాలూ అవగతం కాసాగాయ. ఇది అప్పటి సమాజాన్ని ప్రగతిపథాన ముందుకు నెట్టింది. ఇందులో భాగంగానే శరీరశ్రమకూ, మానసికశ్రమకూ తేడాలు ఏర్పడడంతోటే సమాజంలో వర్గాలు కూడా మొదలయాయ. జీవనోపాధికై శ్రమించనక్కర్లేని అల్పసంఖ్యాక వర్గం ఒకటి తొలిసారిగా ఏర్పడింది.

ఒళ్ళు హూనం చేసుకోకుండా తీరికగా ఉండే అరుదైన అవకాశాన్ని మనుషులు మొదటగా ఆకాశాన్ని పరిశీలించడానికే ఉపయోగించుకున్నట్టు కనబడుతుంది. ఎక్కడో ఆకాశాన ఉన్న నక్షత్రాలకేసి చూడడమూ, వాటిని గురించి ఊహించుకోగలగడమూ మనిషితప్ప మరే జంతువూ చెయ్యలేని పని. నక్షత్రపరిశీలన క్రమంగా ఒక ఉపయోగకరమైన ప్రక్రియగా తయారు కాసాగింది. కాలంతోబాటు తారల, గ్రహాల కదలికలూ, కాలగణనానికి పనికొచ్చే ఈ మార్పులను బట్టి పరిసరాల్లో ప్రతి సంవత్సరమూ కలిగే పరిణామాలూ అన్నీ తమ జీవితాలకు పనికొచ్చేవిగా మనుషులు గుర్తించసాగారు. అప్పట్లో ఇది ఖగోళశాస్త్రంగా కాక మతభావనలతో కలగలిసిపోయన అయోమయంగానే రూపొందినప్పటికీ మానవ నాగరికతకు ఇదే తొలి పునాది అయంది.

ప్రాచీన ఈజిప్ట్‌లో గణితశాస్త్రాన్ని మొదలుపెట్టినది అక్కడి పూజారి వర్గమే. ప్రకృతిని గురించిన సమాచారమూ, దానితో బాటు మంత్రతంత్రాలూ ఇవే మొదటగా రూపొందిన జ్ఞాన, విజ్ఞానాలు. ఇవి సమాజాన్ని నియంత్రించగలిగే శక్తివంతమైన సాధనాలుగా రూపొందుతున్న కొద్దీ వీటిని అదుపులో ఉంచుకునే అల్పసంఖ్యాకులది క్రమంగా పైచెయ్య కాసాగింది. ఉదాహరణకు ఈజిప్ట్‌లో నైల్‌ నది పొంగినప్పుడల్లా ప్రజలకు తీవ్రమైన నష్టం కలుగుతూ ఉండేది. రుతువుల మార్పును బట్టి ఇటువంటి దెప్పుడు జరుగుతుందో ఊహించి సరిగ్గా చెప్పగలిగిన గుళ్ళోని "శాస్తుర్లు"గారిని తక్కినవారు "నోరు వెళ్ళబెట్టుకుని" చూడడమే కాదు, తమ ప్రాణాలను కాపాడగలిగిన దేవుడిగా కూడా భావించి ఉండవచ్చు.

అలాగే లిపులను ఉపయోగించి, రాతపని చెయ్యడం కూడా "పామరులకు" అసాధ్యంగా ఉండేది. దీని "రహస్యాలను" పూజారులు ఇతరులకు చెప్పేవారుకాదు. లిపి అనేది మొదటగా తయారైనసుమేరీయన్‌ నాగరికతలో రాయడమనేది ఒక్క పెద్ద విషయంగా ఉండేది. జరిగిన విషయాలను రాసిపెట్టడమే కాదు, జరగబోయేవి కూడా పాత రచనల్లో దాగి ఉంటాయని అక్కడి పూజారులు ఊహించసాగారు. అందులో యదార్థంతో బాటు మంత్ర భావనలు కూడా ఉండేవి. అధికసంఖ్యాకులు చేతులతో కష్టపడి పని చేస్తున్న యుగంలో ఒక చిన్న మేధావి వర్గం తయారుకాసాగింది.

క్రమంగా ఈ రెండు వర్గాలకూ మధ్య పూడ్చలేని ఎడం ఏర్పడసాగింది. కేవలం తమ తెలివితేటలతో నెట్టుకురాగలిగిన వర్గం ఇతర సామాన్యప్రజలకు క్రమంగా దూరం అవుతూవచ్చారు. వారికి శరీరశ్రమ అంటే ఏహ్యభావం పెరగసాగింది. కండలు కరిగించి పనిచేసే వర్గంవారు అక్షరాలా గొడ్డుచాకిరీకి మాత్రమే పనికొస్తారనే భావన ఏర్పడింది. అక్షరజ్ఞానమూ, పదసంపదా, ఆలోచించగలగడమూ "ఉన్నతమైన" లక్షణాలుగా భావించబడ్డాయ.

ఇలాంటి తూస్కార ధోరణిని దాచుకోవలసిన అవసరమూ తగ్గిపోయంది. క్రీస్తుకు పూర్వం 2000ఏళ్ళ క్రితం తన కొడుకును "వ్రాయసకాడు"గా శిక్షణ నిప్పించదలచిన తండ్రి కుర్రవాడితో జరిపిన సంభాషణ చరిత్రకారులకు లభ్యమయంది.తండ్రి ఉద్బోధ ఈ విధంగా సాగుతుంది. "శరీరశ్రమ చేసేవాడికి అది చెయ్యడం తప్ప మరో మార్గంలేదు. రాతపని చేసేవాడికి తక్కిన బరువు బాధ్యతలేవీ ఉండవు. కమ్మరి చేతివేళ్ళు చూడు, మొసలి ఆకారంలో ఉంటాయ. వాడి దగ్గర ఒకటే కంపు. ఇళ్ళు కట్టేవాడెప్పుడూ పందిలాగా బురదలో దొర్లుతూ ఉండాలి. వాడి బట్టలు కూడా బురదతో అట్టలుకట్టి ఉంటాయ. బాణాలు చేసేవాడు రాతిములికి కోసమని గాడిదలాగా ఎడారుల వెంట తిరగాలి. చాకలి నైల్‌ నది ఒడ్డుకు వెళితే మొసళ్ళు వాణ్ణి పలకరిస్తూ ఉంటాయ. అదే వ్రాయసకాడవైతే ఎవరూ నిన్ను గదమాయంచలేరు. రాజుగారింటి భోజనం లభిస్తుంది. మంచి జీవితం, ఆరోగ్యం, సిరిసంపదలూ ఉంటాయ. నీకేకాదు, నీ పిల్లలకూ, వారి పిల్లలకూ అందరికీని".

ప్రాచీన గ్రీక్‌ నాగరికతలో కూడా ఇటువంటి భావనలే ఉండేవి. "చేతిపని చెయ్యడం అవమానకరం. పొద్దస్తమానమూ గదిలో ఏ నిప్పుల కుంపటి దగ్గరో కూర్చుని ఉండాలి. అలాంటి జీవితం దేహాన్నేకాదు, ఆత్మను కూడా నాశనం చేస్తుంది. ఈ పనివారికి స్నేహితం చెయ్యడమూ, పౌరబాధ్యతలు చేపట్టడమూ వీలవదు. అందుకే వీరితో ఎక్కువమంది స్నేహంగా ఉండరు. వీరికి తగినంత దేశభక్తికూడా ఉండదు". సాటి ప్రజలకోసం రెక్కలు ముక్కలు చేసుకునే వర్గం పట్ల ఈనాటికీ కనిపిస్తున్న చులకన ఏనాటిదో దీన్ని బట్టి తెలుస్తుంది. మనిషి మనస్సు వికసించి, ఊహాశక్తివల్ల తక్కిన ప్రాణులతో పోలిస్తే అపూర్వమైన విజయాలను సాధించడం మొదట్లో మానవజాతిని ప్రభావితం చేసినమాట నిజమేకాని, ఇటువంటి నిరసన భావం మాత్రం సమాజం వర్గాలుగా విడిపోవడాన్నే సూచిస్తుంది.

అంతేకాదు; భావనలూ,ఆలోచనలూ, మాటలూ మొదలైనవాటికి యదార్థ ప్రపంచంతో సంబంధం లేని ఒక ప్రత్యేక అస్తిత్వం ఉన్నట్టుగా భ్రమ కూడా కలగసాగింది. చేతులకు మట్టి అంటుకోకుండా నెలల తరబడి ఇహ, పర లోకాలను గురించి ఆలోచిస్తూ రకరకాల ప్రతిపాదనలు చెయ్యడం, వాటి గురించి సాటి వేదాంతులతో చర్చించడం, సమాజాన్నీ, జీవితాలనీ విశ్లేషించడం మొదలైనవన్నీ మేధావి వర్గానికి పరిమితమైన మేధోవ్యాపరంగా తయారైంది. యదార్థ ప్రపంచానికి అంతకంతకూ దూరం కాసాగిన వర్గానికి కనబడుతున్నదంతా మాయ అనీ, ఆలోచనల ప్రపంచమే నిజమైనదనీ అనిపించడంలో ఆశ్చర్యం లేదు. మతాలలోనూ, వేదాంతంలోనూ కనబడే మూలభావన ఇదే. శ్రమవిభజనను చక్కగా ఉపయోగించుకుని "పైకొచ్చిన" వర్గాలు ఇప్పటికీ రాజ్యమేలుతున్నాయని వేరే చెప్పక్కర్లేదు.

Monday, September 12, 2005

The accident of human evolution

Dr. K.Rohiniprasad
(http://sulekha.com/expressions/articledesc.asp?cid=307758)

We humans would like to imagine that the gods created us to lord over the earth. It certainly appears to be so because no one has ever come across a monkey that undertook space-walk or a tortoise that designed a nuclear reactor. We have left all the fellow-creatures of this planet far, far behind. The advantages we enjoy are obvious. Human beings, with their complex brains, epitomise neural complexity and consciousness. That is what sets us apart. We have perception, fore-thought and social life that gives us tremendous advantages in terms of collective knowledge and wisdom. We comprehend, control and sometimes defy nature. We have understood the creation of life and achieved longevity, if not immortality. Our brains have become more complex and competent with time.

But how did this complexity come about? Why were the other animals denied this privilege? Popular perception is that life began in its simplest form and went on getting more and more complex until ‘finally’ humans evolved. Things have not been that simple. Humans probably represent the pinnacle of neural complexity. There are several other ways of defining evolutionary success. Bacteria, for example, have grown in numbers that can never be surpassed by other life-forms. To return to humans, how did the ‘blind’ forces of evolution achieve such ‘progress’? There were several steps that began with the beginnings of life itself. And the most surprising thing is that it was the culmination of a long series of several unrelated and random events.

Evolution is a fact, not theory. One has merely to look at various life-forms to understand how all of them share fundamental characteristics. Charles Darwin suggested natural selection as a struggle among organisms for reproductive success. While the basic theory is still considered correct, more modern interpretations of the above theory explain successive adaptive changes at the genetic level. As is now well-known, the genetic makeup of parents undergoes random mutations or changes in the offspring. Some of these changes are expressed as physical characteristics that may or may not suit the environment. Genetic diversity brought about by these changes help the species to evolve by competing for survival as the environment changes.
Although evolutionary changes occur very slowly, some of these adaptations can be observed during our life spans. Gypsy moths in England had to adapt themselves to a quick change in the environment during the industrial revolution. As coal and other massive amounts of air pollutants vitiated the atmosphere, light-coloured tree trunks turned dark. The original colour of the gypsy moths sitting on these trees was light grey that provided camouflage against predators. With the change in the environment this no longer worked and the moths became easy prey. The dark grey moths which were once quickly eaten by predators, now survived and bred, while their lighter counterparts were dying. As a result of man-made causes, the gypsy moth gradually adapted its colouring to match the surface of the darkened trees. Natural Selection ensured that only the dark-coloured moths survived.

Carl Sagan cited another example of human intervention in the case of the survival of the Heike crabs in Japan that bear the likeness of a samurai warrior’s face. A 12th century emperor thought samurai warriors were reincarnated as crabs but there is a much simpler explanation. Random mutations result in various types of crabs. For thousands of years superstitious fishermen considered it bad luck to consume a crab that bears a human face and kept throwing them back into the water to avoid angering supernatural forces. The more the shell looked like a human face the more likely it was for the crab to survive. Very soon the area proliferated with samurai crabs while the ones that did not have the pattern, were eaten.
We should also take into account mass extinctions of species for reasons that were unrelated to adaptive struggles among species. While all changes were brought about by external conditions, these were sudden physical or environmental changes. An important example is the sudden disappearance of dinosaurs about 65 million years ago after 150 million years of domination. It was probably due to the impact of a giant meteorite. There are several other evolutionary ‘jumps’ in the history of the earth.

While the earth is 4.6 billion years old, the oldest rocks formed out of its molten surface about 3.9 billion years ago. Life on earth first appeared about 3.5 billion years ago, and for billions of years it consisted of simple, single-celled organisms such as blue-green algae and plankton. All that changed about 535 million years ago during a period that can be called as biology’s big bang. This process ended within 10 million years, about 525 million years ago. These steps were discontinuous and episodic and definitely not gradually accumulative. The physical and geological factors that could have caused these sudden changes are being studied by modern scientists. What is important is the randomness and ‘lack of design’ in the process of evolution, which seems to be propelled by external conditions.

What about us? As the evolutionary biologist Stephen Jay Gould puts it, humans arose as a fortuitous and contingent outcome of thousands of linked events. We should humbly acknowledge the fact that any one of these events could have occurred differently and sent history on an alternative pathway. We have to remember that earth’s atmosphere in the early days did not contain enough oxygen to sustain animal life-forms. It was the growth of plants that absorbed the abundant carbon dioxide in the air and released copious amounts of oxygen. The energy released by photosynthesis is insufficient to power locomotion. That is why compared to plants and trees, oxygen-inhaling animals possess greater energy.

Humans evolved from just one branch of animals which include more than one million living species, grouped into approximately 35 phyla. Each phylum is a major category of organisms with a common design or organization. The characteristics are shared by all members of the phylum with some structural details brought about by evolution. All members of a phylum have a common ancestry. In this classification, sponges, molluscs, flat worms and vertebrates belong to different phyla. Humans are vertebrates, which belong to the phylum of Chordates. Birds, fish, frogs, reptiles and other mammals also belong to this phylum. We should remember that this branch comprises only one or two percent of the living species. Nor is this the greatest. Phylum Arthropods that includes terrestrial animals like spiders, crabs and other insects, is more successful in sheer numbers, total mass, and distribution than all other groups of animals combined. The remaining animal phyla are composed of mostly marine-dwelling organisms.
Gould cites four important twists in the ‘tale’ of human evolution. They show that there has been no ‘pre-determined’ path to human evolution. Nor is there any evidence of destiny or design. These events were quite mundane and have been described in several scientific articles.

The first event took place during the biological big bang. Among the many 525 million year old multi-cellular creatures that suddenly burst upon the earth, only one turned out to be the fore-runner of vertebrates. The others were mostly molluscs. The hard-to-recognise ancestor of ours had flexible, rod-like primitive backbone from which the spinal column developed.

The second major step towards the evolution of humans occurred between 408 million and 360 million years ago when some of these vertebrates became terrestrial. A small, insignificant group of fish evolved fin bones capable of bearing weight on land. These were animals with backbones that evolved from air-breathing freshwater fish. This probably happened during the time water ponds were getting smaller and far-between. After their successful invasion of land, amphibians diversified into many forms that included mammals and humans.

The third major occurrence was the impact of a meteorite. This cataclysmic event apparently drove dinosaurs to extinction and allowed mammals to dominate. Until then, dinosaurs had grown in numbers and variety and roamed the earth during the day. Mammals were furtive little nocturnal creatures that could not come out during the daytime. The sudden disappearance of dinosaurs and climatic changes helped mammals to proliferate into many forms. Primates were just one branch that adapted itself into some kinds of environment.

Subsequently, 2 to 4 million years ago the fourth major event took place when a small lineage of primates evolved an upright posture on drying African savannas. But for this, we would have remained apes that would have become ecologically marginal, in spite of some complexity in behaviour. While the other apes remained confined to arboreal existence, environmental changes drove early men into migratory travels that exposed them to a variety of living conditions. This brought about unprecedented growth in their experience and intelligence.
It is important to realize that the above four incidents were totally unrelated and random. Like every other phenomenon or catastrophe that changed the course of events on the earth, biological evolution trundled along without any pre-ordained plan or purpose. It is impossible to cover these facts for the Creationists.

The computer in our heads

DR K ROHINIPRASAD

TIMES NEWS NETWORK
[SATURDAY, MARCH 15, 2003 07:49:35 AM]

Life is an unending series of events. No wonder we are perplexed, surprised, shocked, delighted, pleased, saddened...It is all in the mind, we are told. All of this is controlled by the brain.

The brain is the most important part of animals and humans, though only humans can think, plan, speak, imagine, etc. Apart from carrying out vital jobs including breathing, the brain connects and directs all our organs. The brain, spinal cord and peripheral nerves make up a complex, integrated information processing and control system.

Modern science tells us that humans evolved from lower life forms by a process of natural selection from randomly occurring changes. The human brain seems to have evolved in three stages. Its oldest and primitive part is the innermost core or reptilian brain. We share it with all other animals, which have a backbone. This is called the pons and it controls body functions such as breathing and other vital activities that sustain life. At this level sexual and other behaviour is instinctive and our responses are automatic. The instincts include acquiring and defending territory by force and feeling that ‘Might is Right’. The spinal cord, the medulla and the pons form a system that constitutes nearly all of the brain of a fish or an amphibian.

At the next stage, as mammals evolved from reptiles, the mammalian brain evolved with the capability for new functions. It automatically controls functions such as digestion, maintains fluid balance, blood pressure, etc. It records new experiences as they occur and creates memories. This helps in recognition of danger and provides responses according to past experience. It generates some conscious feelings about events. As a result, mammals are more conscious of their relationship to the environment. The behaviour of mammals is less rigidly controlled by instincts. Feelings such as attachment, anger and fear emerged with associated behavioural response patterns of care, fight or flight.

The last part of the brain to evolve was the neocortex. It envelopes most of the earlier brain and amounts to about 85 per cent of the human brain mass. This is known as the grey matter. The brain is divided into two symmetrical hemispheres by a prominent groove. At the base of this groove lies the thick bundle of nerve fibres, which enable these two halves of the brain to communicate with each other. The left hemisphere usually controls movement and sensation in the right side of the body, while the right hemisphere controls the left side. It is the neocortex, which makes us behave like human beings. These three brains interact with each other resulting in human behaviour. The ability to organise speech and the ability to speak are predominantly localised in the left side of the brain. Appreciating spatial perceptions depends more on the right hemisphere. However, on receiving a stimulus, both hemispheres are activated and recognise the nature of visual stimuli as well as spoken words.

Selective memory

DR K ROHINIPRASAD

[Times of India, Chembur-Ghatkopar Plus, SATURDAY, MARCH 22, 2003 02:17:14 AM]

Some of the important functions of the brain are related to memory. We learn things all the time, storing information and recalling it whenever required. While a great volume of information is received continuously, only some of it is selected and stored, to make it available later when required. Selection seems to be necessary as otherwise it may take far too long to recall any specific memory or possibly because we may not have sufficient capacity for storing everything in our brain. It is also possible that we may be unable to recall specific things when we need to remember as some of the stored information may have been forgotten.

Experts say there are there are two main types of long-term memory, namely ‘procedural memory’ that helps us realise how to proceed when doing something, and ‘declarative memory’, which contains what we know. We also have a short-term working memory that enables the brain to evaluate the mass of incoming information and select what is to be retained and memorised and what is to be rejected. Memory is said to be of various kinds. Some of it is semantic or verbal, while the other is episodic, dealing with events as part of a sequence. Similarly visual memory deals with images as they are seen. In addition to what we see, we also remember information linked to sounds, smells, tastes and touch.

The late Carl Sagan, who became very popular in India as a science communicator through his television series Cosmos, discussed the various activities of the human brain in his book The Dragons of Eden. Sagan tried to quantify the information content of our brains. Biological evolution has led to a variety of organisms ranging from simple bacteria to human beings, whose basic building blocks consist of genes of varying complexity. Thus, the existence of every species is dependent upon stored information, both genetic and extragenetic. The human chromosome, for example, has one very long DNA molecule that is composed of smaller building blocks called nucleotides that resemble the rungs of a rope ladder. With four types of nucleotides with abbreviated names A, C, T and G, the language of heredity is written in an alphabet of only four letters.

With nearly five billion nucleotides in a typical chromosomal DNA molecule, this information content would be equal to about twenty billion ‘bits’. This is roughly equivalent to about two million ordinary printed pages of text. Thus the information content of a human chromosome corresponds to some four thousand volumes of about 500 pages each. Such a library is required to specify a human being. As biological evolution progressed into social evolution, human survival required extragenetic systems to provide additional bits of information. This was provided to people by the brain in the form of memory, accumulated knowledge and experience. This works out to about 1013 bits. Nevertheless, anatomical and surgical experiments have revealed that there is a lot of redundancy built into the brain; that is, much of the brain seems to remain unused.

In addition we depend upon vast amounts of information prepared externally and stored. This has been accumulating as generations have told stories to their young who in turn retold them to later generations. Since writing was invented knowledge and information has proliferated in the form of printed words, pictures, photographs, films and videos, television and computerised text and images. This would take the information content several orders of magnitudes higher.

Unlike animals, humans start life with enormous intellectual advantage since they are born with a highly capable organ called the brain. In spite of the inherent mental capacity of the dullest amongst us, our survival seems to depend upon external sources like books and other repositories of knowledge and information, as life gets more and more complex. Any student can vouch for that!

Water as medicine

Dr. K.Rohiniprasad

Water makes up most of our blood, brain, muscles and even bones. Water removes dangerous toxins and other wastes from the kidneys, lubricates our joints and regulates body temperature. It carries oxygen and nutrients into all our cells. The quality and quantity of cellular water determines the health of the cells and the body. To keep the metabolism working properly some level of water needs to be maintained in our bodies.

Water therapy requires drinking 1.25 to 1.5 litres of water early in the morning on an empty stomach before brushing teeth. The entire quantity of water should be drunk within 5 to 10 minutes. Nothing should be eaten or drunk for about an hour afterwards. One can initially start with 2 glasses of water then increase it to 4 glasses. It is reported that water therapy tends to reduce the bad effects of diabetes, hypertension, asthma, pain in the joints, heart problems, urinary troubles, uterus cancer, piles, stomach problems, bile, cough, old age problems like wrinkles, pimples, paralysis, bronchitis, asthma, leucorrhoea, acidity, swelling, fever, headache, anaemia, obesity, tuberculosis, liver ailments, irregularity in menstrual cycle, gas problems, constipation and so on.

Water therapy renders the colon more effective by forming new blood. The mucous folds of the colon & intestines are activated by this method. As the colon is cleansed the nutrients are better absorbed. The therapeutic effects are attributed to the fact that the pressure of water grips the intestines and activates them. Due to the sudden water-pressure, the bits and particles of food that adhere to the walls of the intestines, along with gases and other undigested materials, disengage themselves from the intestinal walls, dissolve into the inflowing water and leave the body along with the same. This in turn, gives the intestinal cells a new lease of life. The insides of the body soak it up and every cell in the body gets affected by the water-intake. The free radicals and toxic elements adhering to the cells are literally flushed out from the cells and the body gets rid of these unwanted elements very easily. This sort of cleansing is good in the case of cancer and some metabolic disorders. Water is directly related to the kidneys and water therapy cures ailments of the urinary track very fast. It not only destroys the bacteria in the urinary track but there is also a chance of ridding the body of stones. The present writer and some friends have experienced several good effects of water therapy. Diabetics have been known to notice significant drops in blood sugar levels. It is claimed that symptoms of asthma and sinus problems decrease; arthritic pain lessens; digestion and bowel problems are alleviated and so on.

During the first few days one may suffer headache, body-ache, nausea or loose-motions as the body gets rid of toxic elements trapped in its cells. It is therefore suggested that the therapy be continued. However, kidney and heart-patients are advised to try it out only after procuring their physicians' permission and relevant guidance. In traditional Indian systems this therapy was known as usha paana chikitsa. The treatment will result in urinating 2 to 3 times within an hour.

The most important thing seems to be that this is a simple, natural and inexpensive treatment that can be tried out by anybody. If it provides relief, it would be very welcome because there would not be any side-effects.

Brain, the seat of memories and thoughts

Dr. K. Rohiniprasad

All of us have short-term and long- term memories that help us in daily life. Studies indicate that these two reside in different parts of the brain. Most of the ‘sophisticated’ long- term memory is located in the neocortex, indicating a higher level of human evolution. With age we tend to forget events and things that have just occurred even while we remember childhood memories vividly. This is probably due to inadequate blood supply to the hippocampus, (a structure within the limbic system that constitutes the mammalian brain). As a result the connection between the short and long-term memory worsens and it becomes more difficult to add new information to long-term memory. The localization of short and long-term memory in different parts of the brain is also probably indicated by the fact that waiters in restaurants have excellent short-term memory that help them remember complicated orders and a variety of customers’ faces and locations. Of course all this is very quickly forgotten since it is not added to the long-term memory.

Most of us sometimes try very hard to recall a name or a word in vain as the memory eludes us. The same thing suddenly pops up when we stop thinking and begin to think of something related. This “sideways” thinking perhaps merely helps to access the memory via a different neural path. As most students know it is easier to remember a telephone number or a formula if we read aloud or write it down. This indicates that it is easier for the brain to remember sights and sounds than thoughts.

All our memories, thoughts and feelings are of course generated within the brain although it is tempting to think of a mind that is different and distinct from the brain. Direct evidence to this distinction is lacking at the moment while most of the clinical studies point elsewhere. During neurosurgery for example, electrical stimulation of various parts of the cerebral cortex indicates specific brain sites associated with appetite, balance, breathing etc. Patients experienced snatches of memory, a smell from the past or a sound. Recent studies indicate that even the so-called out-of-body experiences are nothing but the result of electrical disturbances at some specific sites of the brain. This may disappoint mystics who talk of “astral” and “physical” bodies. In experiments of the above kind, the current flowing through an electrode located at a specific site was found to either begin or continue a memory trace. Many of us would not like to attribute our inner most and personal feelings to mere ‘electrical noise’ but it is difficult to disregard such experiments.

In the light of such experiments one tends to consider “spiritual” and “religious” experiences with a lot of scepticism. However sincere the believer is, most of the “visions” and disembodied “voices” that inspire him or her to believe in the “supernatural” might probably be little more than electrical signals of the above kind. Some years ago the present author came across a neighbour who would be seized by some religious frenzy exactly at 10AM on every Sunday as the family members surrounded him chanting religious hymns. It used to appear more like a brain “seizure” that could result in irreversible damage over a period of time. This has been mentioned to indicate the power of involuntary mental stimuli rather than to insult or denigrate the sentiments of anyone.

The Unconscious Universe

Dr. K. Rohiniprasad
(http://www.sulekha.com/expressions/articledesc.asp?cid=307878)

The most incomprehensible thing about the world is that it is at all comprehensible.
Albert Einstein

Cognition and consciousness are most essential to human beings. We are nothing if not conscious. When we are momentarily unaware of our surroundings we are 'lost'. When we lose consciousness permanently, we are 'brain dead'. All our feelings, mystical and otherwise, arise out of consciousness. At its most mundane level, consciousness endows us with self-awareness. Through our five senses we feel pain, pleasure, anger, surprise and a host of other sensations. Emotion is supposed to be the language of a person's mental state that is related to the internal (or physical) and external (or social) sensory feeling. Primitive forms of perception arose with the beginning of life itself. It is the awareness of the surroundings that has enabled every species to survive the vagaries of nature through the millennia. Even microscopic life-forms recoil from unfavourable situations. Some form of consciousness is found among the flora also. Trees not only mount an active chemical defence against insects, but they also warn their neighbours of the attack by releasing some chemicals into the air that produce a protective response in the other trees nearby. Evidently survival of life seems to imply consciousness in one form or the other.

Humans have, of course, the most advanced form of consciousness. Apart from sensory inputs that provide awareness of the prevailing situation, they can also think of the past and future. They can imagine hypothetical situations and plan for contingencies. Scientists today talk of quantum mechanical effects that defy our common sense and logic. They can conceive hyper-dimensional space and other concepts that baffle ordinary minds. Consciousness makes humans intellectually superior in the hierarchy of life. And yet, the animal world is not that far behind. Chimpanzees and dolphins are capable of recognizing themselves when facing a mirror. Crows are known to drop nuts on roadways to be crushed by passing vehicles. They wait until the traffic lights turn red to swoop down and carry off their booty. Other animals also exhibit awareness much higher than expected.

But what about the rest of the universe? We hardly have sufficient data. Earth is the only planet where intelligent life is known to exist. Experiments like SETI notwithstanding, so far not a single instance of intelligent life has been discovered elsewhere in the universe. Scientists, however, confidently predict that life is bound to evolve on other planets too. Terrestrial and space telescopes have already spotted more than 150 extrasolar planets so far. While it is too early to predict whether they can support life or not, similar cosmic situations seem to produce similar results and it is very likely that some of these planets do bear intelligent life.


Consciousness and cognition, which are so fundamental to life, seem to be curiously absent in the rest of the universe. Our anthropocentric attitude conceives god as Supreme Being, knowing everything there is to know and running things in general. After all, who can have a better perception than god? These concepts find their origins in the evolution of the human race. In the distant past, as early humans stared getting exposed to conditions that challenged their very existence, they began to evolve along a path that took them away from their ape-like cousins. Bipedal walk and tool-making abilities brought about an unprecedented improvement in their brains and mental capabilities. Humans travelled extensively on foot and started living under a variety of geographic and climatic conditions that continuously sharpened their intellect. Other primates never ventured out of their arboreal existence.

One of the important contributions to the success of humans as a species seems to be the ability to recognize patterns. They observed the cyclic changes in weather and their effects on nature. They saw the rising and setting of the sun, moon and stars and could predict the behaviour of animals, both predators and prey. This faculty vastly improved their chances of survival against odds. They also became conscious of this superior mental faculty of theirs and valued their powers of anticipation and imagination.

Perception of their surroundings and pattern of events sometimes baffled them too. They knew of the anger of beasts during a hunt but could not comprehend the 'anger' of nature that would manifest in the form of violent storms or forest fires. This kindled their imagination and they suspected the hand of unseen gods of rain and fire. To them, the forces behind these calamities were as real as the calamities themselves. Soon there arose a new priestly class in the form of witch-doctors, shamans and medicine-men who would initiate rituals to ward off evils and to propitiate and appease the angry gods. This also had the advantage of uniting the tribe in 'communicating' with the gods in the form of a collective wish. The earliest form of worship was not a prayer but a collective demand.

It is not surprising that the earliest gods like Varuna, Agni and Mitra (Sun) were all personifications of natural forces. As men began to observe nature and understand its workings, these early gods gradually faded away and were replaced by another set. But the fear of the unknown continued to persist and gods are evoked even today whenever one is confronted by inexplicable phenomena. Even the most ardent believer would not leave it to the gods to take care of boiling milk. The other reason for belief in superior powers is mankind's long experience between cause and effect. Nothing comes into being on its own. If we see things around us, they are 'creations' and we are all 'creatures'. Obviously there must have been a Creator. Human consciousness thus emerged as being capable of seeing the 'hand of god' behind the pattern of events. Not to recognize it amounted to beastliness.

If even humble humans attain intellectual superiority on the basis of enlightened consciousness, one can only think of god as having the greatest conceivable level of perception. But if we set aside, at the risk of provoking violent reaction from the believers, our pet notions, the cosmic events that come under our observation appear as a continuously unfolding drama that defies our imagination.

We have come to know of the birth and death of stars, some of them ending their lives with a whimper as white dwarfs, others exploding as novae, neutron stars, supernovae and black holes. Each of these cataclysmic events occurs somewhere 'out there' and no one was aware about them until recently. There is a gigantic black hole at the centre of our own galaxy and what is more, every galaxy in the universe seems to have one. The farthest objects in the universe appear to be quasars and pulsars, which seem to be new-born galaxies. We are now coming to realize that there is a vast amount of dark matter in the universe about which we know very little. Having noticed how Nature 'reveals her secrets' to us little by little, Einstein once said that Nature is subtle but not malicious! Fred Hoyle suspected that the universe must be unfolding according to some intelligent, cosmic plan.

Is consciousness a human attribute or something that necessarily arose during biological evolution? Today we know how our brain creates a whole range of thoughts and emotions whether we are awake or asleep. Ancient Egyptians did not think much of the brain. René Descartes (1596-1650) was the first to make a distinction of conscious thought from the flesh of the brain. It was his contemporary Thomas Willis who first proposed that mind was located in the brain with its various parts carrying out different cognitive functions. Modern scientists have identified centres for languages and speech, a visual cortex etc. Each part of our body has a clearly mapped out centre on the opposite side of the brain. It is now known that mental tasks involve complex and simultaneous interactions between the various neural networks that may be located in several parts of the brain. Stimulating various parts of the surface of the cortex artificially has been found to produce vivid feelings of taste, smell, recalling an image or musical passage etc. Once the foetus is born, millions of neurons are formed by the hour and they take up their positions in the brain area. Just before and after birth, several important and essential connections are formed between the neurons. As soon as the baby is born, it is ready to receive sensory inputs every moment. This helps in preparing the child achieve the most basic process of cognition.

Our feeling of self-awareness is so strong that we usually associate the feeling of ego or “Me-ness” with an indestructible soul of some sort. Our experience tells us that we cannot share physical pain and other sensations (including dreams) with others. We fondly hope (and are reassured by godmen with dubious authority) that this soul 'survives'. But consciousness is something that grows with time and age. And it ceases (wishful thinking about life-after-death notwithstanding) with our inevitable demise.

Could all our perception be simply biological and confined to the brain? Much work is being done for the last few years on understanding the workings of our brain. It takes a couple of years for infants to become self-aware and recognise themselves in mirrors. Our oldest memories are recorded in the amygdala and are forgotten as we grow up. But it is understood that old memories of highly emotional events can sometimes affect us subconsciously in adulthood. Most of the social attitudes like fear and revulsion for creepy, crawly things are acquired later, by observing the behaviour of elders. While most of this learning process ends in our childhood, scientists now say that the brain continues to learn new things and adapt itself constantly. For the visually challenged, the sensations from finger tips as they read Braille script and perform other tasks occupy the visual cortex area, which is deprived of inputs due to sight. Normal people, when blindfolded for a few days were found to have similar changes in their brain patterns but reverted to normalcy after the blindfold was removed. When required, the brain seems to recruit other areas not normally known for a particular mental activity. Other tests showed that the right and left prefrontal cortex areas correspond to negative and positive thoughts. All these contribute to our perception of reality.

But what is reality? As the American author John Horgan asks, why does the universe look the way it does rather than some other way? Did the universe really begin with a big bang? Will it keep expanding eternally or shrink back some time in the future to a singularity? Is the gravitational force relatively weak compared to the other three kinds of forces known to physicists (Coulomb, the weak and the strong) because it is being projected into another universe? If indeed, as Stephen Jay Gould says, evolution of life as we know it, is a lucky one-off event, is it surprising that we find it difficult, if not impossible, to perceive reality? We are probably not equipped to do so. We did not even know about microbes until primitive microscopes were invented in the late 16th century. Nor did we know about the cosmos until the telescope was invented. Today when the 'mystery' of the known universe bewilders us, we run to 'seers' rather than scientists for answers.

When and where did consciousness originate? Is there any form of perception that is not related to life-forms? Who has witnessed the birth and death of stars? Which mind has experienced the violent events that led to the creation of supernovas and black holes long before our earth came into being? Do we have to take the word of 'holy men' who tell us 'what it is all about' by depending upon their own subconscious and semi-conscious 'meditations'? Consciousness and perception are neural attributes that are peculiar to human and other living things. They do not appear to be in the 'scheme of things' as far as the universe is concerned. If we, as humans, worry about them, it is our problem. The universe doesn't seem 'to care'. If one considers the fact that our sun and the solar system have been in existence for only the last 4.6 billion years or so in a 13 billion year old universe, all our concerns about consciousness and perception appear to be irrelevant and petty. It is an Unconscious Universe out there.

Brain, the seat of memories and thoughts

Dr. K. Rohiniprasad

All of us have short-term and long- term memories that help us in daily life. Studies indicate that these two reside in different parts of the brain. Most of the ‘sophisticated’ long- term memory is located in the neocortex, indicating a higher level of human evolution. With age we tend to forget events and things that have just occurred even while we remember childhood memories vividly. This is probably due to inadequate blood supply to the hippocampus, (a structure within the limbic system that constitutes the mammalian brain). As a result the connection between the short and long-term memory worsens and it becomes more difficult to add new information to long-term memory. The localization of short and long-term memory in different parts of the brain is also probably indicated by the fact that waiters in restaurants have excellent short-term memory that help them remember complicated orders and a variety of customers’ faces and locations. Of course all this is very quickly forgotten since it is not added to the long-term memory.

Most of us sometimes try very hard to recall a name or a word in vain as the memory eludes us. The same thing suddenly pops up when we stop thinking and begin to think of something related. This “sideways” thinking perhaps merely helps to access the memory via a different neural path. As most students know it is easier to remember a telephone number or a formula if we read aloud or write it down. This indicates that it is easier for the brain to remember sights and sounds than thoughts.

All our memories, thoughts and feelings are of course generated within the brain although it is tempting to think of a mind that is different and distinct from the brain. Direct evidence to this distinction is lacking at the moment while most of the clinical studies point elsewhere. During neurosurgery for example, electrical stimulation of various parts of the cerebral cortex indicates specific brain sites associated with appetite, balance, breathing etc. Patients experienced snatches of memory, a smell from the past or a sound. Recent studies indicate that even the so-called out-of-body experiences are nothing but the result of electrical disturbances at some specific sites of the brain. This may disappoint mystics who talk of “astral” and “physical” bodies. In experiments of the above kind, the current flowing through an electrode located at a specific site was found to either begin or continue a memory trace. Many of us would not like to attribute our inner most and personal feelings to mere ‘electrical noise’ but it is difficult to disregard such experiments.

In the light of such experiments one tends to consider “spiritual” and “religious” experiences with a lot of scepticism. However sincere the believer is, most of the “visions” and disembodied “voices” that inspire him or her to believe in the “supernatural” might probably be little more than electrical signals of the above kind. Some years ago the present author came across a neighbour who would be seized by some religious frenzy exactly at 10AM on every Sunday as the family members surrounded him chanting religious hymns. It used to appear more like a brain “seizure” that could result in irreversible damage over a period of time. This has been mentioned to indicate the power of involuntary mental stimuli rather than to insult or denigrate the sentiments of anyone

Brain, the cable operator

Dr. K. Rohiniprasad

Like other animals, we perceive the presence and changes in the environment with out senses. Our entire body is a sensor by virtue of touch. The network of nerves associated with the brain is both elaborate and efficient so that we get a ‘clear picture’ all the time. The central nervous system, consisting of the brain and spinal cord is connected to all the parts of the body by nerve fibres. Human brain is made of approximately 100-billion nerve cells, called neurons. Neurons gather and transmit electrochemical signals like the gates and wires in a computer. Neurons consist of the nerve cell, axons and dendrites. They are similar to other cells, but they can transmit electrochemical messages to each other over several feet. Axons are long, cable-like projections of the cell that carry the messages in the form of nerve impulse or action potential along the length of the cell. Dendrites are thin projections one on or both sides of the nerve cells. The messages travelling across the ‘branches and twigs’ of the network are small electrical pulses generated in the nerve cells. Travelling down the axons these impulses reach the synapses and are converted into chemicals that are released into the gap between the synapse and the gland. Synapses are special structures at the ends of dendrites that make contact with other nerve cells. Some neurons accept information while the others (‘motor’ nerves) carry instructions or simply connect nerves with each other. This is how the extensive ‘cable network’ receives impulses from all over the body and conveys ‘decisions’ made by the brain to muscles and glands to make them work. This information may be heat, pain, smell or sights and sounds and the instructions may include muscle movement, need to release saliva, gastric juice and so forth. Like electrical insulation over cables, some of the axons are covered by fatty ‘myelin’ sheaths manufactured by some of the glial cells in the brain.

High school anatomy teaches us that the nervous system carries out involuntary (very common), voluntary and reflex actions. But some of the automatic impulses are under our control. Our hand recoils from the touch of a hot vessel but we check our impulse to drop it if it is an expensive piece of pottery! It is not surprising that this delicate system of nerves requires proper and adequate blood supply for normal operation. Whatever the initial causes, death is ultimately due to extreme interference with nerve cell functions. Temporary denial of blood supply to legs and other limbs may cause ‘pins and needles’ or other minor discomfort but in the case of the brain it can be deadly, literally. Not only should the respiratory system and circulation work properly but the nutrient composition of the blood should also be good. Cerebral haemorrhage or apoplexy results when a blood vessel carrying supply to the brain bursts. This is more common with older people and in the case of people with arterial diseases.

The brain is of course the single but complex organ that controls our lives, acting as a processor, a library, switchboard and a signal box, all rolled into one super-duper computer. That is why nature encases it in a hard shell of bone. This has not only survived all the rigours of living but also evolved tremendously over the millennia. This will be discussed in the forthcoming articles.

Heads and brains


Dr. K. Rohiniprasad

In Conan Doyle’s story The Blue Carbuncle, Sherlock Holmes comes across a large hat and deduces correctly that the owner must be an intellectual. But the size of the brain is not necessarily related to intelligence. Albert Einstein had a normal brain mass. Byron, the English poet, Oliver Cromwell the 16th century politician and Ivan Turgenev, the Russian novelist all had a brain mass of 2200g while Anatole France, the French writer who was no less brilliant, had only 1100g brain mass. However, “microcephalics” who are born with brain masses between 500g and 900g are mentally challenged. Most modern humans have a brain volume of between 1300 and 1500cc. Orientals have slightly larger brains compared to westerners.

Much of the human ability stems from the large size and complexity of the human brain. Unlike other mammals, giving birth to offspring is a very painful process for human beings. The difficulty in giving birth as the baby is expelled from the uterus through the birth canal is mainly due to the size of the baby’s head. The head is relatively small at birth but is still large compared to any other animal. Babies are born with a brain mass of about 350g that grows to 500g by the time they are one year old.

As human evolution progresses, the baby’s head is bound to get larger and larger at birth. While it was performed only in difficult and rare cases in earlier days, giving birth by caesarean section is much more common today. This is probably a sign of continuing evolution in brain size going hand in hand with advances in surgery and may soon become the norm.

While the mother suffers intense labour pains, emergence through the birth canal is very traumatic for the baby also. Some say that the compression experienced by the baby’s head releases some toxins, the effects of which remain forever. The shock of suddenly entering a bright, dry and cold world out of a warm, wet and dark womb is very profound. Our idea of death as a ‘release’ and the reports of seeing light at the end of a dark tunnel by people with near-death experience may also be perhaps related to this trauma, according to some authors.

In the adult human skull the cranial region is the portion of the skull directly surrounding the brain. The human brain is full of folds and convolutions and fits snugly into the skull that protects it. Even today, the incomplete closure of the skull at birth shows imperfect accommodation to the evolution of larger brains. After a blow to the head, a person may be stunned or dazed. He may become unconscious for a moment. The concussion usually leaves no permanent damage. If the blow is severe, haemorrhage and swelling can occur. Depending on the area of the brain affected, the victim may suffer severe headache, dizziness, paralysis, convulsion, or even temporary blindness.

Anthropological evidence shows the growth of brain in size over the millennia as primates and hominids evolved into modern humans. It is interesting but not surprising that as the cranial volume of hominids increased spectacularly the pelvis also began to alter in shape to permit the birth of babies with larger heads. Even today, compared to boys’ girls have wider pelvises that grow further with age. The evolution of the human brain as mankind progressed from hominid stage to the modern era is an interesting topic in itself that we will examine in the next article.

The evolution of brain

Dr. K. Rohiniprasad

When we look at the photographs of monkeys, apes, early and modern humans, we notice marked change in the shape and size of the face relative to the head. There is a gradual reduction in the size of the face and jaws. In early humans, the face was large and positioned in front of the braincase. As the teeth became smaller and the brain expanded, the relatively small face of modern humans is located below, rather than in front of, the large, expanded braincase.

The earliest of human ancestors belonging to the australopithus category lived in eastern Africa and started walking on two legs. With a brain size a little larger than those of chimpanzees (about 400 to 500cc) they did not make any tools. While some of them progressed into evolutionary ‘dead ends’ others evolved into species that made stone tools 2.5 million years ago. Later (1.5 to 1.6 million years ago) the species Homo erectus evolved with a large-brained, small-toothed form, showing a greater sophistication in tool making. Spreading into Asia about 700,000 years ago they learnt the use of fire and their behaviour was becoming more complex and efficient. Fossil records show that during this period their brain sizes grew from 750 to 800cc to 1100 to 1300cc (comparable to modern humans). Human habitats expanded from Africa to parts of Asia and early men faced several challenges posed by climate and geography. All these factors made adaptation inevitable and only an evolving brain could cope with difficulties.

The ratio of brain to body mass also increased gradually and human evolution progressed into new directions compared to other mammals. The size of the brain has more than tripled as part of a complex interrelationship that included the elaboration of tool use and tool making, as well as other learned skills, which permitted our ancestors to be increasingly able to live in a variety of environments. Running legs, working hands and speaking tongues brought about marked changes in the functioning of many areas the cortex in the human brain and this has set humans apart from other mammals.

Anthropological studies indicate that Neanderthals and Cro-Magnons, who preceded modern man, had brains larger than modern men but seem to have become extinct nevertheless. It is being surmised that in spite of the size certain areas of the brain related to forethought, analytical abilities and other modern attributes did not develop sufficiently in the case of these pre-modern men.

Silicon chip for the brain

Dr. K. Rohiniprasad

Human brain is frequently compared to a computer and chess grandmasters pitting their talents against computers make occasional headlines. On another front, advances in surgery have resulted in the use of artificial hip joints, implanted pacemakers, heart valves and so forth. Recent research is proving that the human brain is no longer out of bounds for such experiments. Theodore Berger, from the University of Southern California in Los Angeles and his colleagues have developed a “brain chip”, a silicon chip that could be used to replace the hippocampus. Hippocampus is a structure in the limbic system of the brain, which is associated with short term memory. A major component of our ability to remember and recall is localised in the hippocampus at the base of the human brain, close to the junction with the spinal cord. It "encodes" experiences so they can be stored as long-term memories in another part of the brain. Injuries in that area cause profound memory impairment.

The "brain chip" will initially be tested on the brains of rats. It is hoped that the present work could replace the "memory centre" in patients affected by strokes, epilepsy or Alzheimer's disease. If the tests are satisfactory, the artificial hippocampus will be tested in live rats within six months and then monkeys trained to carry out memory tasks. Human trials will be taken up only if the chip proves to be safe. Current devices, such as cochlear implants, only stimulate brain activity. If successful, the silicon chip - the first brain prosthesis - will be able to replace damaged brain tissue.

The researchers have spent 10 years developing the artificial hippocampus. At the moment scientists simply copied the behaviour of hippocampus since they do not know how exactly it works. In this effort slices of rat hippocampus were stimulated with electrical signals millions of times, to understand which input produced a corresponding output. The researchers were able to devise a mathematical model of a whole hippocampus by putting together the information obtained from each slide. The model was then programmed on to a chip, which would be placed on a patient's skull, rather than inside the brain. The chip would communicate with the brain via two arrays of electrodes, placed on either side of the damaged portion. One electrode would record the electrical activity coming from the rest of the brain, while the other would send out the necessary instructions back to the brain. Since the hippocampus acts as a series of similar circuits that work in parallel, it should be possible to bypass the damaged area. More tests will be done on the slices of rat brains kept alive in cerebrospinal fluid.

Scientists say this is a test case. "If you can't do it with the hippocampus you can't do it with anything."